مفصل زانو به عنوان یکی از مهمترین مفاصل بدن و بزرگترین مفصل بدن نقش مهمی را در فعالیتهای روزانه یک فرد دارد و در اثر فعالیتها آسیبهای مختلفی را متحمل میشود. یکی از بخشهای زانو که آسیب آن موجب درد زانو میشود مینیسک زانو است. مینیسک زانو بافتی محکم و در عین حال انعطافپذیر است و مانند یک بالشتک در بین استخوانهای زانو قرار دارد. وظیفه مینیسک زانو این است که شوکهای فیزیکی وارد شده به استخوانهای زانو را به خود جذب کند. در ادامه به عوارض و مزایای انجام جراحی مینیسک برای بهبود پارگی مینیسک زانو می پردازیم.
در نتیجهی عملکرد مینیسک زانو از شدت فشارهای فیزیکی بر استخوانها کاسته میشود و از آسیب استخوانها جلوگیری میگردد. در صورتی که مینیسک زانو دچار آسیب یا پارگی شود عملکرد خود را از دست داده در نتیجه درد زانو ایجاد میشود. پارگی مینیسک زانو میتواند در نتیجه فعالیتهای فیزیکی سنگین، ضربهی ناگهانی به زانو، پیچخوردن زانو و یا در حین حرکات سادهای همچون چرخیدن ناگهانی بر روی مفصل زانو در هنگام حرکت و پیادهروی ایجاد شود.
علائم پارگی مینیسک زانو چیست؟
مهمترین و شایع ترین علائم پارگی مینیسک زانو شامل موارد زیر می شود:
- درد در مفصل زانو
- ورم مفصل زانو
- حساسشدن زانو نسبت به لمس
- احساس در رفتگی یا ناپایداری زانو
- علائم مکانیکی در زانو مانند قفلشدن زانو و صدادادن زانو
در صورتی که علائم بیانشده وجود داشتهباشند و پارگی مینیسک زانو با اشعهی ایکس یا امآرآی (MRI) تایید شود معمولا از جراحی آرتروسکوپیک برای ترمیم یا رفع پارگی مینیسک زانو استفاده میشود.
جراحی مینیسک زانو برای بهبود پارگی مینیسک زانو چگونه انجام میشود؟
جراحی آرتروسکوپی یک روش جراحی مدرن است که برای ترمیم بسیاری از آسیبهای مفاصل مختلف به کار میرود. در این جراحی ابتدا چند شکاف کوچک در سطح پوست محل جراحی ایجاد میشود. از طریق یکی از این شکافها یک لولهی سیمیشکل به نام آرتروسکوپ وارد محل آسیب میشود. در سر آرتروسکوپ یک دوربین کوچک وجود دارد که وظیفهی تصویربرداری از محل آسیب را دارد. تصاویر از آرتروسکوپ بر روی یک نمایشگر ارسال میشود. از طریق شکافهای دیگر ایجادشده در سطح پوست، ابزار ریز جراحی وارد میشوند و با استفاده از تصاویر نمایشگر جراحی صورت میگیرد. این در حالی است که در روش سنتی جراحی ترمیم مینیسک زانو لازم است تا با برش پوست، شکاف بزرگی در سطح آن ایجاد شود.
برای ترمیم منیسک زانو رویکرد انتخابشده بر اساس نوع آسیب متفاوت خواهدبود. در صورتی که پارگی مینیسک در ناحیهی داخلی مینیسک باشد که بافت مینیسک دسترسی مناسبی به خون و رگهای خونی نداشتهباشد، در این حالت مینیسک پارهشده برش خورده و جدا میشود. این روش جراحی را مینیسکتومی آرتروسکوپیک گویند و کل ناحیهی آسیبدیده و پارهشده در طی آن برداشته میشود. در صورتی که لازم باشد تمام بافت مینیسک جدا شود احتمال بروز آرتروز در آینده افزایش خواهدیافت. رویکرد دوم زمانی به کار میرود که بخش آسیبدیدهی مینیسک دسترسی به خون و رگهای خونی دارد. این حالت زمانی اتفاق میافتد که آسیب مینیسک در بخش بیرونی آن باشد. در این حالت بخش پارهشده به سایر بخشها بخیه زدهمیشود و متصل میشود. با گذشت زمان و به دلیل دسترسی به خون، این آسیبها ترمیم میشوند.
مزایای جراحی آرتروسکوپی برای ترمیم مینیسک زانو چیست؟
- در این جراحی نیازی به برش وسیع در پوست یا بافتهای زیرین آن نیست بنابراین آسیبی به عضلات و سایر بافتها وارد نمیشود.
- خونریزی در طی این جراحی کمتر از روش سنتی جراحی است.
- درد پس از جراحی بسیار کمتر از روش سنتی جراحی است.
- سرعت بهبود محل جراحی بیشتر از روش سنتی جراحی است.
- جراحی نسبتا سبک است و معمولا فرد در همان روز جراحی ترخیص میشود.
عوارض و خطرات جراحی آرتروسکوپیک مینیسک برای بهبود پارگی مینیسک زانو
این جراحی یک جراحی بسیار ایمن است، با این حال ممکن است مشکلاتی نیز پس از جراحی بروز کند. از عوارض جراحی آرتروسکوپیک مینیسک زانو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش احتمال سایر آسیبهای زانو مانند پارگی رباط زانو یا آرتروز در آینده به دلیل برداشتن مینیسک زانو
- ایجاد لختههای خون
- خون در محل زانو
- عفونت
- آسیب به رگهای خونی یا اعصاب در محل جراحی
- سفتی زانو پس از جراحی
- مشکلات مربوط به بیحسی یا بیهوشی جراحی مانند ایجاد مشکلات قلبی یا تنفسی
پس از جراحی آرتروسکوپیک زانو چه شرایطی ایجاد میشود؟
پس از جراحی آرتروسکوپیک مینیسک زانو کمی درد طبیعی است. این دردها معمولا چند هفته طول میکشند. برای کنترل این دردها معمولا از دارو استفاده میشود.
راهرفتن پس از جراحی بسته به وضعیت هر فرد دارد. معمولا پس از 6 تا 8 هفته پس از جراحی افراد قادر هستند تا کاملا به فعالیت طبیعی خود بازگردند. گاهی این زمان کمتر است و گاهی چند ماه طول میکشد.
معمولا پس از جراحی آرتروسکوپیک مینیسک زانو نیازی به فیزیوتراپی نیست.
در صورتی که پس از جراحی علائم زیر وجود داشتند لازم است تا فرد با پزشک خود در مورد این علائم مشورت نماید:
- تب
- خون یا مایع بافتی زیاد بر روی لباس
- درد یا ورم زانو که با استراحت کاهش نمییابد
- وجود مایع بافتی بودار در محل جراحی
- مشکلات تنفسی