یکی از مسائلی که بحث زیادی در مورد آن وجود دارد تاثیر توالت ایرانی بر روی مفصل زانو است. مفصل زانو به عنوان بزرگترین مفصل بدن شناخته میشود که وزن بخش زیادی از بدن را در طول فعالیتهای روزانه تحمل میکند. این مفصل از چندین نوع ساختار مختلف تشکیل شدهاست که نقش ساختاری و حمایتی از زانو را بر عهده دارند. ساختار زانو متشکل از استخوانهای زانو، تاندونها، رباطها و بافتهای غضروفی است.
ایجاد فشار نامناسب بر روی هر بخش از این ساختارها میتواند به توزیع نامتوازن نیرو در زانو منجر شده و ساختار آن را با فشار روبرو کند. در صورتی که این روند فشار نامناسب بر زانو تکرار شود در نهایت میتواند به آسیب زانو و آرتروز در آن منجر شود.
تاثیر توالت ایرانی بر روی مفصل زانو
آرتروز بیماری مربوط به مفاصل است که در طی آن غضروفهای مفاصل به تدریج ساییدهشده و دچار پارگی و آسیب میشوند. آسیب غضروفهای زانو میتواند به سفتی زانو، ایجاد درد شدید زانو و کاهش بازهی حرکتی زانو منجر شود.
توالت ایرانی که در ارتفاع هم سطح زمین ساخته میشود یکی از عوامل موثر در آسیب زانو به شمار میرود. این نوع توالت در کشورهای شرق آسیا مانند چین، هند، کره شمالی و جنوبی و هند نیز کاربرد دارد و به دلیل اینکه سطح بدن با محیط دفعی برخوردی ندارد به نظر تاثیر بیشتری در پاکیزگی بدن دارد.
اما در مورد تاثیر آن بر زانو چنین مسئلهای صدق نمیکند. در این نوع توالت نیاز است تا افراد برای انجام عمل دفع، زانوی خود را در زاویهی بسیار تندی خم کنند و بصورت چمباتمه بنشینند.
بطور کلی زانو در طول روز فشار زیادی را تحمل میکند. اما زمانی که این فشار بصورت زاویهدار باشد میزان آن بصورت مضاعفی افزایش مییابد. هنگامی هم که فرد از حالت نشسته به حالت ایستاده تغییر موضع میدهد چندین برابر نیروی وزن خود را بر روی زانو میاندازد. بنابراین عمل نشستن بر توالت ایرانی باعث ایجاد فشار بسیار بر زانو شده و پس از مدتی استفاده از آن، منجر به ایجاد آرتروز خواهدشد.
این عمل تکرارشونده در افرادی که دچار چاقی یا اضافه وزن هستند به شکل شدیدتری خود را بروز میدهد زیرا نیروی وزن وارده بر زانو هنگام برخاستن از حالت نشسته حدود 7 برابر نیروی وزن بدن است و در صورتی که وزن فرد بالاتر باشد.
این نیرو شدت بیشتری داشته و آسیب بیشتری به مفصل زانو وارد میکند. آسیبهای وارده بر زانو در اثر نشستن بر توالت ایرانی معمولا در سنین بالاتر خود را نشان میدهند. همانگونه که انتظار میرود در کشورهایی که از توالت ایرانی بیشتر از توالت فرنگی استفاده میشود میزان شیوع آرتروز زانو نیز بیشتر است.
علاوه بر آسیبهای زانو ناشی از توالت ایرانی، سایر مفاصل بدن مانند مفاصل لگن، مچ پا و حتی کمر نیز تحت تاثیر این نوع توالتها هستند. در نتیجه توصیه اکید میشود افرادی که دچار آسیبهایی در این مفاصل هستند از توالت ایرانی استفاده نکنند.
راه حل پیشگیری از آسیبهای زانوی ناشی از توالت ایرانی چیست؟
اولین و بهترین راهکار تعویض توالت ایرانی با توالت فرنگی است. در توالت فرنگی به دلیل اینکه زاویهی زانو هنگام نشستن زاویهی تندی نیست بنابراین نیروی کمتری هنگام برخاستن بر زانو وارد میشود و در درازمدت آسیبهای ناشی از آن بر زانو کمتر خواهدبود.
افرادی که دچار آرتروز هستند یا جراحی تعویض مفصل زانو بر روی زانوی آرتروزی خود را انجام دادهاند لازم است تا از توالت ایرانی کمترین استفاده را داشتهباشند زیرا در کوتاهمدت احتمال شکستگی استخوانهای اطراف زانو را افزایش میدهد و در دراز مدت از طول عمر پروتزهای استفادهشده در زانو میکاهد.
در صورتی که امکان استفاده از توالت فرنگی وجود ندارد بهتر است فعالیت مناسب روزانه و ورزشهای تقویت زانو و عضلات پا در برنامهی روزانه گنجانده شوند. ورزشهایی که نیروی مناسبی بر روی مفصل زانو وارد کنند میتوانند باعث تقویت غضروف زانو شوند.
باید توجه داشت که توالت ایرانی مانند هر وسیله یا مادهی خطرآفرینی، بعنوان یک مسئلهی آسیبزا شناخته میشود و هر گونه کاهش اثر آن در زندگی روزمره در درازمدت به بهبود کیفیت زندگی و سلامتی افراد منجر خواهدشد.