زانو بزرگترین مفصل بدن است که به راحتی آسیب می بیند. زانو از چهار عضو اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: استخوان‌ها، غضروف‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها. در ادامه با بررسی زانو و آسیب های زانو همراه ما باشید.
بررسی مختصر ساختمان زانو
غضروف
غضروف به عنوان سطحی لغزنده به شما کمک می کند تا هنگام خم یا صاف کردن پای خود، استخوانهای زانو به راحتی روی یکدیگر سر بخورد.
مینیسک
غضروف مینیسک به شکل گوه مانند بین استخوان ران و درشت نی شما قرار دارد. منیسک متفاوت از غضروف مفصلی، سخت و لاستیکی است و به ثبات مفصل کمک می‌کند. پارگی مینیسک یکی از آسیبهای رایج زانو محسوب می‌شود.
رباط ها یا لیگامان ها
استخوان‌ها توسط رباط به استخوانهای دیگر متصل میشوند. چهار رباط اصلی در زانو مانند طناب‌های محکمی عمل می کنند و استخوان‌ها را به هم نزدیک کرده و زانو را ثابت نگه می‌دارند. رباط ها یا لیگامان ها که در کناره‌های زانوی شما دیده میشوند؛ و در طرفین داخلی و خارجی زانو قرار دارند؛ حرکت کناری زانوی شما را کنترل می‌کنند و زانو را در برابر حرکات غیرمعمول مهار می‌نمایند. رباط های صلیبی در داخل مفصل زانو قرار دارند. آنها از روی هم عبور می‌کنند و یک X با رباط صلیبی قدامی در جلو و رباط صلیبی خلفی در عقب تشکیل می‌دهند. رباط های صلیبی حرکت عقب و جلو زانوی شما را کنترل می‌کنند.
تاندون
عضلات توسط تاندون‌ها به استخوان متصل میشوند. تاندون چهار سر ران عضلات جلوی ران شما را به کشکک متصل می‌کند و تاندون کشکک در زیر استخوان کشکک قرار دارد و کشکک را به قسمتهای بالایی درشت نی متصل می‌نماید.
آسیب های رایج زانو
زانوی شما از بسیاری از ساختارهای مهم تشکیل شده است که هر یک از آنها ممکن است آسیب ببیند. شایع ترین آسیبهای زانو شامل شکستگی در اطراف زانو، دررفتگی و پیچ خوردگی و پارگی بافت‌های نرم مانند رباط‌ها است. در بسیاری از موارد، آسیبهای وارده به زانو، بیش از یک ساختار را درگیر می‌نماید. درد و تورم شایعترین نشانه آسیب دیدگی زانو است. علاوه بر این ، ممکن است زانوی شما گیر کند یا قفل شود. بسیاری از آسیب های زانو باعث بی‌ثباتی میشوند.
شکستگی کشکک از رایج ترین آسیب های زانو
شایعترین شکستگی در اطراف زانو مربوط به شکستگی استخوان کشکک است. انتهای استخوان ران و استخوان درشت نی نیز در جایی که به هم می‌رسند و مفصل زانو را تشکیل می دهند، می تواند دچار شکستگی شود. بسیاری از شکستگی‌ها در اطراف زانو، ناشی از نیروی وارد به زانو در اثر سقوط از ارتفاع قابل توجه، و برخورد وسایل نقلیه (اغلب در تصادفات) است.
در رفتگی از رایج ترین آسیب های زانو
در رفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که استخوانهای زانو به طور کامل یا جزئی از جای خود خارج شوند. به عنوان مثال، استخوان ران، استخوان درشت نی یا کشکک از تراز خارج شوند. در رفتگی می‌تواند در اثر ناهنجاری در ساختار زانوی فرد ایجاد شود. در افرادی که ساختار طبیعی زانو دارند، در رفتگی اغلب ناشی از ضرباتی است که در نتیجه سقوط، تصادفات و حوادث ورزشی ایجاد می‌شود.
آسیب رباط صلیبی قدامی یا ACL
رباط صلیبی قدامی اغلب در حین انجام فعالیتهای ورزشی آسیب می‌بیند. ورزشکارانی که در ورزشهای گروهی مانند فوتبال، والیبال و بسکتبال شرکت می‌کنند، بیشتر با آسیب رباط های متقاطع قدامی برخورد می‌کنند. تغییر سریع جهت یا فرود نادرست پس از جهش، می‌تواند به پارگی ACL منجر شود. تقریباً نیمی از صدمات رباط صلیبی قدامی همراه با آسیب به سایر ساختارهای زانو مانند غضروف مفصل، مینیسک یا سایر رباط ها رخ می‌دهد.
پارگی رباط صلیبی خلفی یا PCL
رباط صلیبی خلفی اغلب در اثر ضربه به جلوی زانو در حالی که زانو خم است آسیب می‌بیند. این اتفاق معمولاً در تصادفات وسایل نقلیه موتوری و برخوردهای ورزشی رخ می‌دهد. پارگی رباط صلیبی خلفی اغلب خفیف است و قابلیت بهبودی به خودی خود را دارد.
صدمات رباط‌های جانبی
این دسته از آسیبها معمولاً در اثر نیرویی ایجاد میشوند که زانو را به پهلو هل می‌دهد. اینها اغلب آسیبهای تماسی هستند. آسیبهای MCL معمولاً در اثر ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو رخ می‌دهند و بیشتر در ورزش اتفاق می‌افتد. ضربه‌هایی که به داخل زانو وارد می‌شود و زانو را به بیرون فشار می‌دهد ، ممکن است به رباط جانبی آسیب برساند. البته پارگی رباط جانبی کمتر از سایر آسیبهای زانو رخ می‌دهد.
پارگی مینیسک یکی از آسیب های زانو
پارگی ناگهانی مینیسک اغلب در هنگام ورزش اتفاق می‌افتد. پارگی مینیسک می‌تواند در هنگام پیچ خوردن و چرخش زانو یا در برخورد نیز ایجاد شود. البته پارگی مینیسک ممکن است در نتیجه آرتروز با افزایش سن نیز ایجاد شود. اگر منیسک با افزایش سن ضعیف شده باشد، فقط یک چرخش ناجور هنگام برخاستن از صندلی ممکن است برای ایجاد پارگی کافی باشد.
پارگی تاندون کشکک
عضلات چهار سر ران و تاندون‌های کشکک می‌توانند کشیده و پاره شوند. اگرچه پارگی تاندون کشکک در هر فردی می‌تواند ایجاد شود؛ ولی اغلب در افراد میانسالی که ورزشهایی توام با دویدن و پرش انجام می‌دهند؛ بیشتر دیده می‌شود. سقوط ، وارد کردن نيروي مستقيم به جلوي زانو و فرود نادرست روی زانو پس از پرش، از دلايل شايع آسيب‌هاي تاندون زانو است.
درمان آسیب های زانو
هنگامی که با آسیب در زانوی خود مواجه می‌شوید؛ ممانعت از حرکت زانو در حد امکان به ویژه در مورد خم و راست کردن زانو و کمپرس یخ، می‌تواند به سرعت بهبود شما کمک کند. حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه نماید به ویژه در مواجه با موارد زیر:
- در هنگام آسیب دیدگی صدایی را بشنوید و احساس کنید که زانوی از جای خود خارج شده است.
- درد شدیدی داشته باشید.
- توان حرکت زانو را نداشته باشید یا این کار را به سختی انجام دهید یا برای حرکت زانو مجبور به لنگیدن باشید.
- در محل آسیب دیدگی تورم داشته باشید.
نوع درمانی که پزشک متخصص پیشنهاد می کند به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب دیدگی، سن، سلامت عمومی و سطح فعالیت شما بستگی دارد.
بسیاری از آسیبهای زانو را می‌توان با اقدامات ساده ای از جمله بی حرکتی رفع نمود. پزشک شما ممکن است یک بریس برای جلوگیری از حرکت زانوی شما توصیه کند. در صورت شکستگی استخوان، ممکن است گچ یا بریس باعث بهبود استخوان‌ها در محل شود.
برای محافظت بیشتر از زانو، ممکن است پزشک متخصص استفاده از عصا را به شما تجویز نماید تا با جلوگیری از فشار وزن بر زانو، بهبودی حاصل شود. برخی از تمرینات خاص نیز ممکن است، عملکرد زانو را باز گرداند و عضلات پا را که از آن پشتیبانی می‌کنند تقویت نماید. مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن نیز باعث کاهش درد و تورم میشوند.
