تعویض مفصل زانو ، شیوه جراحی است که در آن ، مفصل مصنوعی به نام پروتز جایگزین مفصل آسیب دیده می شود . در صورتی که مفصل آسیب دیده مانع از انجام یک سری کارها و فعالیت ها شود و فرد هنگام استراحت از درد شکایت کند ، انجام این جراحی توصیه می شود .این مفصل مصنوعی که جای مفصل طبیعی را پر می کند بیمار را قادر می سازد که بتواند به زندگی روزمره خود ادامه دهد . در این مقاله به بررسی دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو و مدت زمان این دوره می پردازیم .
دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو
مرحله ۱ : اقامت در بیمارستان
به مدت ۱ تا ۷ روز بیمار در بیمارستان می ماند .
مرحله ۲ : آغاز برنامه توان بخشی
در چند هفته اول پس از جراحی ، بیمار بدون استفاده از ابزار کمک ، مانند عصا یا واکر قادر به راه رفتن نمی باشد .همچنین انجام برخی فعالیت های روزانه مانند نشستن ، راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها و رانندگی برای بیمار مشکل می باشد . در این مرحله زانو دردناک و سفت می شود . جهت بهبود عملکرد مفصل ، از برنامه توان بخشی مخصوص استفاده خواهد شد . همچنین پزشک برای کنترل درد ، داروی ضد درد تجویز می کند .
مرحله ۳: برنامه افزایش قدرت و دامنه حرکتی و تمرین نحوه راه رفتن
در هفته سوم تا ششم به کمک برنامه توان بخشی ، بیمار به بیشترین پیشرفت در بهبود دامنه حرکتی و افزایش قدرت دست می یابد و ثبات بیشتری در مفصل زانو احساس می کند .
مرحله ۴ : بهبود عملکرد بدون نیاز به ابزار کمکی
در این مرحله بهبود قابل توجهی در دامنه حرکتی مفصل زانو و قدرت عضلانی بیمار ایجاد می شود و بیمار قادر است بدون ایجاد درد فعالیت های روزمره را انجام دهد . در هفته ششم تا دوازدهم ، بیمار می تواند بدون استفاده از ابزار کمکی از پله بالا برود . همچنین استفاده از مفصل زانوی تعویض شده برای بیمار راحت تر می باشد .
مرحله ۵ : توانایی انجام فعالیت های تفریحی و ورزشی و امکان انجام وظایف شغلی
از هفته دوازدهم به بعد امکان انجام فعالیت هایی که به نیروی فیزیکی بیشتری نیاز دارند نیز برای بیمار فراهم می شود .
مرحله ۶ : دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو و تکمیل روند بهبودی
در این مرحله یعنی حدود شش ماه پس از جراحی ، روند بهبودی پس از عمل تعویض مفصل زانو تکمیل شده است .
دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو چقدر است؟
همانطور که گفته شد بیمار برای هفت روز اول در بیمارستان بستری است و در این مدت دارو های مختلفی در جهت کاهش درد و علائم بیمار تجویز می شود .پس از ترخیص از بیمارستان ، مراحل بهبودی همانطور که گفته شد طی می شوند و حدود ۶ ماه پس از انجام جراحی روند بهبودی تکمیل می شود .البته این تصور بر مبنای یک میانگین کلی است و این دوره در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است .
راه رفتن پس از دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو
جالب است بدانید که هر چقدر که بیمار زودتر راه بیفتد و تحرک داشته باشد ، گردش خون وریدی را ارتقا می بخشد و سرعت پروسه بهبود بیشتر می شود .
جراحی تعویض مفصل زانو، از آن نوع جراحی هایی نیست که بیمار احساس کند که با استراحت کردن زودتر بهبود پیدا می کند . بلکه از جراحی هایی می باشد که مفصل حرکتی بیمار هر چه زودتر شروع به حرکت کند و رویش وزن گذاری شود و فشار رویش ایجاد شود ، باعث بهبود سریعتر و ارتقاء عملکرد مفصل می شود .
درد های پس از تعویض مفصل زانو
درد های پس از عمل تعویض مفصل زانو می توانند علل مختلفی داشته باشند و باعث محدودیت حرکتی زانو و نارضایتی بیمار از جراحی تعویض مفصل بشوند .
مدت زمان و علائم بستگی به علت اصلی درد دارد. عوامل زیر می تواند سبب بروز درد پس از جراحی تعویض مفصل زانو شوند :
- شل شدن اجزای پروتز
- مشکلات پاتلوفمورال
- علل مکانیکی و اعمال فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو بعد از جراحی
- عفونت
- آسیب ساختار های اطراف مانند اعصاب و تاندون و یا انسداد عروقی ( ترومبوز )
- شکستگی های اطراف ایمپلنت مفصل زانو به خصوص در بیماران مسن دچار پوکی استخوان
- عوامل روانشناختی ( افسردگی ، کاهش آستانه درد موضعی و … )
