استئوآرتریت وضعیتی است که در آن بالشتک طبیعی بین مفاصل (غضروف) از بین می‌رود. وقتی این اتفاق می‌افتد، استخوان‌های مفاصل که نزدیک به یکدیگر هستند، ساییده می‌شوند و از مزایای جذب ضربه غضروف بی‌بهره می‌شوند. سایش استخوان‌ها در مفصل منجر به درد، تورم، سفتی، کاهش توانایی حرکت و گاهی اوقات تشکیل خارهای استخوانی می‌شود.
افراد در معرض ابتلا به استئوآرتریت
بیماری استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت است. در حالی که ممکن است حتی در افراد جوان نیز رخ دهد، شانس ابتلا به آرتروز بعد از 45 سالگی افزایش می‌یابد. بر اساس گزارش بنیاد آرتریت، بیش از 27 میلیون نفر در ایالات متحده به آرتروز مبتلا هستند که زانو یکی از شایع‌ترین مناطق آسیب دیده است. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتروز هستند.
علت:
شایع‌ترین علت آرتروز زانو افزایش سن است. تقریباً همه در نهایت به درجاتی از آرتروز مبتلا می‌شوند. با این حال، چندین عامل خطر ابتلا به آرتریت زانو را افزایش می‌دهد:
سن:
با افزایش سن، توانایی غضروف برای التیام یافتن کاهش می‌یابد.
وزن:
وزن باعث افزایش فشار بر روی تمام مفاصل به خصوص زانوها می‌شود. هر کیلوگرم وزنی که اضافه می‌شود 2 تا 3 برابر وزن اضافی بر روی زانوها اضافه می‌کند.
وراثت:
وراثت شامل جهش‌های ژنتیکی است که ممکن است فرد را بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دهد. همچنین ممکن است به دلیل ناهنجاری‌های ارثی در شکل استخوان‌هایی باشد که مفصل زانو را احاطه کرده‌اند.
جنسیت: احتمال ابتلا به آرتروز زانو در زنان 55 ساله و بالاتر بیشتر از مردان است.
آسیب‌های فشاری مکرر:
این‌ها معمولاً نتیجه نوع شغلی است که یک فرد دارد. افرادی که دارای مشاغل خاصی هستند که شامل فعالیت‌های زیادی است که می‌تواند به مفصل به طور مداوم فشار وارد کند، مانند زانو زدن، چمباتمه زدن یا بلند کردن وزنه‌های سنگین (24 کیلوگرم یا بیشتر)، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند.
ورزش حرفه‌ای:
ورزشکارانی که در فوتبال، تنیس یا دویدن طولانی مدت فعالیت می‌کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو باشند. این بدان معناست که ورزشکاران باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از آسیب انجام دهند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که ورزش متوسط منظم مفاصل را تقویت می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد. در واقع، ضعف عضلات اطراف زانو می‌تواند منجر به آرتروز شود.
بیماری‌های دیگر:
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، دومین نوع رایج آرتریت، نیز بیشتر در معرض ابتلا به استئوآرتریت هستند. افراد مبتلا به برخی اختلالات متابولیک، مانند اضافه بار آهن یا هورمون رشد بیش از حد نیز در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو هستند.
علائم:
علائم آرتروز زانو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد، که در هنگام فعالیت زیاد می‌شود اما با استراحت کمی بهتر می‌شود
- ورم
- احساس گرما در مفصل
- سفتی در زانو، به خصوص در هنگام صبح یا نشستن طولانی مدت
- کاهش تحرک زانو، سخت شدن فعل نشستن و پیاده شدن از ماشین و راه رفتن
- صدای جیرجیر و ترق ترق کردن که هنگام حرکت زانو شنیده می‌شود
تشخیص استئوآرتریت
تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک شروع می‌شود. همچنین پزشک سابقه پزشکی شما را می‌گیرد و علائم را یادداشت می‌کند. حتماً توجه داشته باشید که چه چیزی باعث بدتر یا بهتر شدن درد می‌شود تا به پزشکتان در تشخیص آتروز کمک کند. پزشک همچنین ممکن است آزمایشات بیشتری را تجویز کند، از جمله:
- اشعه ایکس: می‌تواند آسیب استخوان و غضروف و همچنین وجود خار استخوان را نشان دهد.
- اسکن‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): اسکن MRI ممکن است زمانی سفارش داده شود که اشعه ایکس دلیل واضحی برای درد مفاصل نشان ندهد یا زمانی که اشعه ایکس نشان می‌دهد که سایر انواع بافت مفصلی ممکن است آسیب ببینند.
همچنین پزشکان ممکن است از آزمایش خون برای رد سایر شرایطی که می‌توانند باعث درد شوند، مانند آرتریت روماتوئید، نوع متفاوتی از آرتریت ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن، استفاده کنند.
درمان:
اهداف اولیه درمان آرتروز زانو تسکین درد و بازگشت تحرک است. برنامه درمانی معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
کاهش وزن:
از دست دادن حتی مقدار کمی وزن، در صورت نیاز، می‌تواند به طور قابل توجهی درد زانو ناشی از آرتروز را کاهش دهد.
ورزش: استئوآرتریت
تقویت عضلات اطراف زانو باعث پایداری مفصل و کاهش درد می‌شود. تمرینات کششی به حرکت و انعطاف مفصل زانو کمک می‌کند.
مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب:
شامل داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می‌شود. داروهای بدون نسخه را بیش از 10 روز بدون مشورت با پزشک نباید مصرف کرد. مصرف طولانی‌تر آن‌ها احتمال عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. اگر داروهای بدون نسخه تسکین ندهند، پزشک ممکن است برای کمک به کاهش درد، یک داروی ضدالتهاب یا سایر داروها تجویز کند.
تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک به زانو:
استروئیدها داروهای ضد التهابی قوی هستند. اسید هیالورونیک به طور معمول در مفاصل به عنوان یک نوع مایع روان کننده وجود دارد.
درمان‌های جایگزین:
برخی از درمان‌های جایگزین که ممکن است مؤثر باشند، عبارتند از: کرم‌های موضعی با کپسایسین، طب سوزنی، مکمل‌هایی از جمله گلوکزامین.
استفاده از وسایلی مانند بریس:
دو نوع بریس وجود دارد، بریس‌های «تخلیه‌کننده» که وزن را از سمت زانو که تحت تأثیر آرتروز قرار گرفته است، برمی‌دارد. و بریس‌های «حمایت کننده» که از کل زانو پشتیبانی می‌کنند.
فیزیوتراپی و کاردرمانی:
اگر در فعالیت‌های روزانه مشکل دارید، فیزیوتراپی یا کاردرمانی می‌تواند کمک کننده باشد. فیزیوتراپیست‌ها راه‌هایی را برای تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری در مفصل به شما آموزش می‌دهند. کاردرمانگران نیز روش‌هایی را به شما آموزش می‌دهند تا فعالیت‌های منظم و روزانه مانند کارهای خانه را با درد کمتر انجام دهید.
عمل جراحي: استئوآرتریت
اگر درد ناشی از آرتریت باعث ناتوانی شود و با درمان غیرجراحی تسکین نیابد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. مانند تمام جراحی‌ها، برخی از خطرات و عوارض احتمالی در روشهای مختلف زانو وجود دارد. روشهای مختلف جراحی زانو به شرح زیر است:
آرتروسکوپی:
در طول آرتروسکوپی، پزشکان از برش‌های کوچک و ابزار نازک برای تشخیص و درمان مشکلات مفصلی استفاده می‌کنند.
جراحی آرتروسکوپی اغلب برای درمان آرتروز زانو استفاده نمی‌شود. در مواردی که آرتروز با پارگی منیسک دژنراتیو همراه است، ممکن است جراحی آرتروسکوپی برای درمان پارگی منیسک توصیه شود.
پیوند غضروف:
بافت غضروف طبیعی و سالم ممکن است از قسمت دیگری از زانو یا از بانک بافت گرفته شود تا سوراخی در غضروف مفصلی پر شود. این روش معمولاً فقط برای بیماران جوان‌تری که مناطق کوچکی از آسیب غضروف دارند در نظر گرفته می‌شود.
سینووکتومی: استئوآرتریت
پوشش مفصل آسیب دیده در اثر آرتریت روماتوئید برای کاهش درد و تورم برداشته می‌شود.
استئوتومی:
در استئوتومی زانو، یا استخوان ساق پا یا استخوان ران بریده می‌شود و سپس برای کاهش فشار روی مفصل زانو تغییر شکل می‌دهد. استئوتومی زانو زمانی استفاده می‌شود که استئوآرتریت در مراحل اولیه بوده که فقط یک طرف مفصل زانو آسیب دیده است. با جابجایی وزن از سمت آسیب دیده مفصل، استئوتومی می‌تواند درد را تسکین دهد و عملکرد زانو را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو (آرتروپلاستی):
پزشک غضروف و استخوان آسیب دیده را برداشته و سپس سطوح مفصل فلزی یا پلاستیکی جدیدی را برای بازیابی عملکرد زانو قرار می‌دهد.
در بیشتر موارد، جراحی درد را تسکین داده و انجام فعالیت‌های روزانه را با سهولت بیشتری ممکن می‌سازد.