رباط صلیبی زانو ساختار بافتی مستحکمی است که خود از دو رشته‌ی رباط مستحکم و انعطاف‌پذیر ساخته شده‌است که استخوان درشت‌نی را به استخوان ران متصل می‌کنند. وجود این دو رشته رباط برای استحکام ساختمانی و پایداری ساختار زانو بسیار مهم است. با توجه به اینکه این دو ساختار بصورتی نسبت به هم کشیده شده‌اند که ساختاری ضربدری یا صلیبی‌شکل ایجاد کرده‌اند به هر دوی آنها در کنار هم رباط صلیبی گفته می‌شود. در صورتی که این رباط‌ها دچار آسیب یا پارگی شوند فرد احساس می‌کند که زانوی آنها ناپایدار است. از عوارض عدم درمان پارگی رباط صلیبی زانو در ادامه توضیح خواهیم داد.

علائم پارگی رباط صلیبی چیست؟

رباط صلیبی در طی فعالیت‌های سنگین ورزشی یا آسیب‌های فیزیکی ممکن است دچار پارگی شود. اولین علامت آسیب رباط صلیبی، درد است که معمولا همراه با صدادادن زانو همراه است. سایر علائم شایع در پارگی رباط صلیبی شامل موارد زیر می‌شوند:

• ورم زانو که بلافاصله پس از آسیب ایجاد می‌شود
• از دست‌‍دادن تحرک‌پذیری و بازه‌ی حرکتی زانو
• ناتوانی در انداختن وزن بدن بر روی زانوی آسیب‌دیده
• احساس سستی و شل‌شدگی در زانو
• ناپایداری زانو بصورتی که فرد احساس می‌کند اگر وزن خود را بر روی زانو بیاندازد، زانو از جای خود در می‌رود.

البته باید توجه داشت که این علائم می‌توانند نشانگر مشکلات دیگری در زانو نیز باشند و علائم انحصاری پارگی رباط صلیبی نیستند. برای تشخیص قطعی نوع آسیب نیاز به تست‌های تکمیلی و تصویربرداری از زانو وجود دارد.پس از آسیب زانو بهتر است فرد آسیب‌دیده به گونه‌ای بنشیند که فشار زیادی بر زانو وارد نشود. بهتر است تا زمان رسیدن به پزشک از کمپرس یخ استفاده گردد.

عوارض عدم درمان پارگی رباط صلیبی زانو چیست؟

در صورتی که رباط صلیبی آسیب‌دیده درمان نشود می‌تواند به بدترشدن وضعیت آن منجر شود. از جمله مشکلات ایجادشده در صورت عدم درمان پارگی رباط صلیبی زانو شامل موارد زیر هستند:

• در صورتی که پارگی‌های جزئی رباط صلیبی درمان نشوند به پارگی‌های بزرگتری تبدیل می‌شوند. همین مسئله به درد بیشتر در زانو منجر می‌شود.
• شل‌شدگی رباط صلیبی که بلافاصله پس از آسیب رباط صلیبی ایجاد می‌شود با عدم درمان پارگی رباط صلیبی شدیدتر می‌شود.
• با توجه به اینکه پارگی رباط صلیبی به از دست‌رفتن عملکرد آن منجر می‌شود، سایر ساختارهای زانو سعی می‌کنند تا ساختمان زانو را بصورت پایدار نگه دارند. همین مسئله باعث ایجاد فشار بیشتر بر هر کدام از این ساختارها می‌شود و در نهایت موجب آسیب آن ساختارها نیز می‌گردد. نتیجه‌ی آسیب بیشتر اجزای زانو، ناپایداری بیشتر زانو خواهدبود.
• ناپایداری بیشتر زانو به نوبه‌ی خود منجر به افزایش فشار بر ساختارهای غضروفی زانو می‌شود، زیرا زمانی که ساختمان زانو ناپایدار است، نیروهای وارده بر آن بصورت کنترل‌شده بین اجزای مختلف آن پخش نمی‌شوند. فشار بیشتر بر غضروف زانو نیز منجر به پارگی و تخریب آن می‌شود. بیش از 80 درصد افرادی که رباط صلیبی درمان‌نشده دارند پارگی رباط صلیبی را تجربه می‌کنند. در صورتی که پارگی و آسیب غضروف زانو ادامه بیابد در نهایب استئوآرتریت یا آرتروز زانو ایجاد می‌شود. همچنین مطالعاتی وجود دارند که نشان می‌دهند رباط صلیبی درمان‌نشده می‌تواند به آسیب مینیسک زانو نیز منجر شود. مینیسک زانو دیگر ساختار غضروفی زانو است که مانند بالشتک، نیروهای وارده بر استخوان‌های زانو را به خود جذب می‌کند.
• در هنگام راه‌رفتن معمولی، عضله‌ی چهارسرران سعی می‌کند تا استخوان چهارسر ران را به جلو بکشد که رباط صلیبی میزان آن را کنترل می‌کند. افرادی که دارای رباط صلیبی آسیب‌دیده هستند معمولا روش راه‌رفتن خود را تغییر می‌دهند تا از جلوآمدن بیش از حد استخوان ران جلوگیری کنند. این مسئله به ایجاد آسیب‌های بیشتر در زانو منجر می‌شود و احتمال بروز آرتروز زودرس را افزایش می‌دهد.
• بنابراین درمان رباط صلیبی آسیب‌دیده علاوه بر اینکه کیفیت فعالیت‌های روزانه‌ی فرد را بهبود می‌بخشد می‌تواند از ایجاد آسیب‌های بیشتر نیز جلوگیری کند. برای درمان رباط صلیبی آسیب‌دیده نیز روش‌های مختلفی وجود دارند که بسته به شدت آسیب و سبک زندگی هر فردی از آنها استفاده می‌شود. روش‌های غیرجراحی معمولا برای آسیب‌هایی با شدت پایین هستند که پارگی چندانی بر رباط صلیبی وجود ندارد. در مورد پارگی‌های شدیدتر بهترین روش‌های درمانی موجود روش‌های جراحی هستند که می‌توانند عملکرد مورد نیاز رباط صلیبی را بازیابی کنند.