آرتروز زانو زمانی ایجاد می‌شود که ساختارهای غضروفی زانو از بین می‌روند و در نتیجه زانو دچار درد و سفتی می‌شود. با توجه به اینکه غضروف آسیب‌دیده امکان ترمیم طبیعی ندارد و استفاده از داروها نیز موجب ترمیم این بافت نمی‌شود بنابراین هنگام از بین‌رفتن ساختار غضروفی زانو لازم است تا این بافت جایگزین شود. جایگزینی این ساختارهای نرم با پروتز زانو یا ایمپلنت زانو صورت می‌گیرد و جراحی موردنیاز برای این کار، جراحی تعویض مفصل زانو نام دارد. مواد استفاده‌شده در پروتزهای زانو از جنس پلاستیک، فلز و سرامیک هستند. در ادامه همراه با جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو باشید.
جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
زمانی جراحی تعویض مفصل زانو توصیه می‌شود که درد زانو منجر به اختلال در عملکرد روزانه‌ی افراد شود. در صورتی که هر دو زانو آسیب دیده باشند ممکن است توصیه شود تا هر دو زانو بصورت همزمان جراحی شوند. در جراحی تعویض مفصل دو زانو بصورت همزمان، با یک بار بیهوشی و در طی یک دوره‌ی جراحی، هر دو مفصل زانو تعویض می‌شوند. با این حال با توجه به اینکه این جراحی با خطراتی همراه است توصیه می‌شود تا تنها افرادی که ویژگی‌های زیر را دارند از این جراحی بهره‌مند شوند:
- افرادی که نسبتا جوان بوده و از نظر فیزیکی در شرایط مناسبی هستند.
- افرادی که بیماری زمینه‌ای خاصی نداشته و وضعیت سلامت عمومی آنها مناسب باشد.
- یکی دیگر از دلایلی که برخی افراد نیاز به جراحی همزمان هر دو زانو دارند این است که هر دو زانوی آنها دچار تغییر شکل نامناسب و شدیدی شده است.
- افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن نیستند.
- معمولا این جراحی‌ها در افراد بالای 75 سال توصیه نمی‌شوند.
- افرادی که وضعیت آسیب زانوی آنها به حدی نامناسب است که جراحی یک زانو نمی‌تواند فرد را به فعالیت روزمره بازگرداند. در این صورت ممکن است جراحی دو زانو بسته به نیاز و شرایط فرد در دو زمان مختلف نیز صورت بگیرد.
- افرادی که هیچ سابقه‌ی بیماری قلبی یا ریوی ندارند.
مزایای جراحی تعویض مفصل همزمان دو زانو چیست؟
زمان بازگشت به زندگی معمول کمتر از حالتی است که دو زانو بصورت مجزا جراحی شوند:
در این حالت افراد زمان کمتری را در مجموع برای بهبود دو زانوی جراحی‌شده صرف می‌کنند. زمان بازگشت به کار ساده مانند نشستن پشت میز در این جراحی مانند جراحی تعویض یک زانو و 4 تا 6 هفته است در حالی که اگر دو زانو بصورت مجزا عمل شوند لازم است تا برای هر زانو 4 تا 6 هفته و در کل 8 تا 12 هفته زمان برای هر دو زانو سپری شود.
زمان بستری‌شدن در بیمارستان کمتر است:
اگرچه افرادی که جراحی هر دو زانو را بصورت همزمان انجام داده‌اند معمولا نصف روز بیشتر از افرادی که تنها یک زانوی خود را جراحی کرده‌اند در بیمارستان بستری می‌شوند اما نسبت به افرادی که هر دو زانوی خود را بصورت جداگانه جراحی کرده‌اند، در مجموع زمان کمتری در بیمارستان خواهندبود. تعویض همزمان دو زانو نیاز به 4 روز بستری و تعویض جداگانه‌ی هر زانو نیاز به 6 روز بستری (سه روز برای هر جراحی) نیاز دارد.
زمان مورد نیاز برای فیزیوتراپی کمتر است: جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده‌اند به 2 تا 3 جلسه فیزیوتراپی در هفته به مدت 8 هفته نیاز دارند. در صورتی که هر دو زانو بصورت همزمان جراحی شده‌باشند این زمان برای هر دو زانو کافی است اما در صورتی که دو زانو بصورت مجزا تعویض شوند لازم است تا این فرایند برای هر دو زانو بصورت مجزا تکرار شود.
بازیابی سطح فعالیت فیزیکی:
در صورتی که دو زانو بصورت همزمان جراحی شوند هر دو زانو پس از مدتی به وضعیت مناسب برای فعالیت روزانه می‌رسند. در حالی که زمانی که دو زانو به صورت مجزا جراحی شوند، پس از بهبود یک زانو لازم است تا زانوی دیگر جراحی شود و این مسئله می‌تواند آزاردهنده باشد.
کاهش هزینه‌ی جراحی:
این جراحی‌ها معمولا نسبت به دو جراحی تعویض جداگانه‌ی مفصل نیاز به هزینه‌ی کمتری دارند.
معایب جراحی تعویض مفصل زانوی همزمان چیست؟
در این جراحی خون بیشتری از دست می‌رود: بررسی‌ها نشان می‌دهند که حدود 40 درصد افرادی که جراحی همزمان تعویض مفصل زانو را برای دو مفصل انجام می‌دهند نیاز به دریافت خون دارند؛ این در حالی است که این آمار برای جراحی تعویض مفصل یک زانو حدود 12 درصد است.
احتمال بروز عوارض جراحی بیشتر است: مطالعات نشان می‌دهند که احتمال بروز آمبولی ریوی، عفونت زخم و نیاز به جراحی مجدد در افرادی که دو زانو را بصورت همزمان جراحی می‌کنند نسبت به افرادی که تنها یک زانو را در طی یک جراحی تجربه می‌کنند بیشتر است.
زمان بیهوشی بیشتری نیاز دارند: افرادی که جراحی تعویض مفصل دو زانو را بصورت همزمان تجربه می‌کنند زمان بیهوشی بیشتری نسبت به جراحی تعویض یک زانو نیازمند هستند. همین مسئله به افزایش عوارض ناشی از بیهوشی و مواد بیهوش‌کننده نیز منجر می‌شود.
در طول مدت بهبودی هیچکدام از پاها کاربردی نیست: با توجه به اینکه جراحی همزمان دو زانو هر دو پا را درگیر می‌کند بنابراین هیچکدام از پاها در زمان پس از جراحی در دسترس نیستند. این مسئله فرایند بهبود پس از جراحی را با تاخیر روبرو می‌کند.