انواع شایع آسیبهای زانو
زانو یکی از پیچیده ترین و قوی ترین مفصلهای بدن است و در نتیجه، ممکن است متعددین آسیبها و مشکلات را تجربه کند. در ادامه مقاله انواع آسیب های زانو و راه درمان و روش پیشگیری، به برخی از “انواع شایع آسیبهای زانو” پرداخته میشود. توجه داشته باشید که برای تشخیص و درمان دقیق آسیبهای زانو، لازم است به بهترین دکتر زانو یا پزشک متخصص ورزشی مراجعه کنید تا از خطرات بعدی و اسیبهای جدی جلوگیری به عمل آورید.
1. آسیب صلیبی قدامی (ACL): این آسیب معمولاً در اثر تغییر افتادن یا خم شدن شدید زانو در حالی که پا ثابت است رخ میدهد. برخی از روشهای درمان برای ACL شامل استراحت، فیزیوتراپی، استفاده از انواع بندها و اطراف شانه زانو، و در برخی موارد جراحی تعمیر بافتهای آسیب دیده است.
2. آسیب صلیبی عقبی (PCL): معمولاً در نتیجه یک ضربه مستقیم به زانو و یا انجام فعالیتهای ورزشی سنگین رخ میدهد. درمان این آسیب شامل استراحت، فیزیوتراپی، استفاده از بندها و اطراف شانه زانو میشود. در مواقع شدید، ممکن است نیاز به جراحی جهت بازسازی صلیبی عقبی وجود داشته باشد.
3. آسیب مینیسک: درصورتی که مینیسک (بالا و پایین زانو) آسیب ببیند، ممکن است درد، تورم و محدودیت حرکت را تجربه کنید. در برخی موارد، درمان با تزریقات قلیایی، فیزیوتراپی و استراحت امکان پذیر است. اگر آسیب بسیار شدید باشد، جراحی ممکن است ضروری باشد.
4. آرتروز زانو: این بیماری یکی از شایع ترین علل درد زانو است و معمولاً بیشتر در افراد مسن و یا کسانی که مدت طولانی و ورزشهای سنگین انجام میدهند، رخ میدهد. درمان آرتروز زانو شامل تسکین درد با داروها، فیزیوتراپی، استفاده از انواع برهمکنشها و در بعضی موارد جراحی تعویض مفصل زانو است.
پیشگیری آسیبهای زانو
روشهای پیشگیری آسیب های زانو شامل موارد زیر میشوند:
- تقویت عضلات پیرامون زانو: انجام تمرینات قوی سازی عضلات اطراف زانو میتواند به استحکام زانو و جلوگیری از آسیبها کمک کند.
- استفاده از تکنیکهای صحیح در ورزش: مدرک و آموزش صحیح در استفاده از تکنیکهای درست در ورزشهای ورزشی و فعالیتهای جسمانی میتواند برای پیشگیری از آسیبهای زانو مفید باشد.
- استفاده از تجهیزات حمایتی: در برخی ورزشها و فعالیتهای ورزشی، استفاده از تجهیزات مانند پدها، باندها یا اسباببازیهای محافظ میتواند از آسیبهای زانو جلوگیری کند.
- اجتناب از حرکات خطرناک: تلاش کنید از حرکاتی که باعث تنش غیرطبیعی بر زانو میشوند، اجتناب کنید. بهعنوان مثال، از خم شدن بیش از حد زانو در تمرینات ورزشی یا خودداری از انجام فعالیتهایی که خطر ضربه مستقیم به زانو را دارند.
بررسی مختصر ساختمان زانو
انواع آسیب های زانو | درمان و روش های پیشگیری، زانو بزرگترین مفصل بدن است که به راحتی آسیب می بیند. زانو از چهار عضو اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: استخوانها، غضروفها، رباطها و تاندونها. در ادامه با بررسی و آسیب های زانو همراه دکتر مویدفر یکی بهترین پزشکان فوق تخصص زانو باشید.
1- غضروف
غضروف به عنوان سطحی لغزنده به شما کمک می کند تا هنگام خم یا صاف کردن پای خود، استخوانهای زانو به راحتی روی یکدیگر سر بخورد.
2- مینیسک
غضروف مینیسک به شکل گوه مانند بین استخوان ران و درشت نی شما قرار دارد. منیسک متفاوت از غضروف مفصلی، سخت و لاستیکی است و به ثبات مفصل کمک میکند. پارگی مینیسک یکی از آسیبهای رایج زانو محسوب میشود.
3- رباط ها یا لیگامان ها
استخوانها توسط رباط به استخوانهای دیگر متصل میشوند. چهار رباط اصلی در زانو مانند طنابهای محکمی عمل می کنند و استخوانها را به هم نزدیک کرده و زانو را ثابت نگه میدارند. رباط ها یا لیگامان ها که در کنارههای زانوی شما دیده میشوند و در طرفین داخلی و خارجی زانو قرار دارند. حرکت کناری زانوی شما را کنترل میکنند و زانو را در برابر حرکات غیرمعمول مهار مینمایند. رباط های صلیبی در داخل مفصل زانو قرار دارند.
آنها از روی هم عبور میکنند و یک X با رباط صلیبی قدامی در جلو و رباط صلیبی خلفی در عقب تشکیل میدهند. رباط های صلیبی حرکت عقب و جلو زانوی شما را کنترل میکنند.
4- تاندون
عضلات توسط تاندونها به استخوان متصل میشوند. تاندون چهار سر ران عضلات جلوی ران شما را به کشکک متصل میکند و تاندون کشکک در زیر استخوان کشکک قرار دارد و کشکک را به قسمتهای بالایی درشت نی متصل مینماید.
آسیب های رایج زانو
زانوی شما از بسیاری از ساختارهای مهم تشکیل شده است که هر یک از آنها ممکن است آسیب ببیند. شایع ترین آسیبهای زانو شامل شکستگی در اطراف زانو، دررفتگی و پیچ خوردگی و پارگی بافتهای نرم مانند رباطها است. در بسیاری از موارد، آسیبهای وارده به زانو، بیش از یک ساختار را درگیر مینماید. درد و تورم زانو شایعترین نشانه آسیب دیدگی است. علاوه بر این ، ممکن است زانوی شما گیر کند یا قفل شود. بسیاری از آسیب ها باعث بی ثباتی زانو میشوند.
1- شکستگی کشکک از رایج ترین آسیب های زانو
شایعترین شکستگی در اطراف زانو مربوط به شکستگی استخوان کشکک است. انتهای استخوان ران و استخوان درشت نی نیز در جایی که به هم میرسند و مفصل زانو را تشکیل می دهند، می تواند دچار شکستگی شود. بسیاری از شکستگیها در اطراف زانو، ناشی از نیروی وارد به زانو در اثر سقوط از ارتفاع قابل توجه، و برخورد وسایل نقلیه (اغلب در تصادفات) است.
2- در رفتگی از رایج ترین آسیب های زانو
دررفتگی زانو زمانی اتفاق میافتد که استخوانهای زانو به طور کامل یا جزئی از جای خود خارج شوند. به عنوان مثال، استخوان ران، استخوان درشت نی یا کشکک از تراز خارج شوند. در رفتگی میتواند در اثر ناهنجاری در ساختار زانوی فرد ایجاد شود. در افرادی که ساختار طبیعی زانو دارند، در رفتگی اغلب ناشی از ضرباتی است که در نتیجه سقوط، تصادفات و حوادث ورزشی ایجاد میشود.
3- آسیب رباط صلیبی قدامی یا ACL
رباط صلیبی قدامی اغلب در حین انجام فعالیتهای ورزشی آسیب میبیند. ورزشکارانی که در ورزشهای گروهی مانند فوتبال، والیبال و بسکتبال شرکت میکنند، بیشتر با آسیب رباط های متقاطع قدامی برخورد میکنند. تغییر سریع جهت یا فرود نادرست پس از جهش، میتواند به پارگی ACL منجر شود. تقریباً نیمی از صدمات رباط صلیبی قدامی همراه با آسیب به سایر ساختارهای زانو مانند غضروف مفصل، مینیسک یا سایر رباط ها رخ میدهد.
4- پارگی رباط صلیبی خلفی یا PCL
رباط صلیبی خلفی اغلب در اثر ضربه به جلوی زانو در حالی که زانو خم است آسیب میبیند. این اتفاق معمولاً در تصادفات وسایل نقلیه موتوری و برخوردهای ورزشی رخ میدهد. پارگی رباط صلیبی خلفی اغلب خفیف است و قابلیت بهبودی به خودی خود را دارد.
5- صدمات رباطهای جانبی
این دسته از آسیبها معمولاً در اثر نیرویی ایجاد میشوند که زانو را به پهلو هل میدهد. اینها اغلب آسیبهای تماسی هستند. آسیبهای MCL معمولاً در اثر ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو رخ میدهند و بیشتر در ورزش اتفاق میافتد. ضربههایی که به داخل زانو وارد میشود و زانو را به بیرون فشار میدهد، ممکن است به رباط جانبی آسیب برساند. البته پارگی رباط جانبی کمتر از سایر آسیبهای زانو رخ میدهد.
6- پارگی مینیسک یکی از آسیب های زانو
پارگی ناگهانی مینیسک اغلب در هنگام ورزش اتفاق میافتد. پارگی مینیسک میتواند در هنگام پیچ خوردن و چرخش زانو یا در برخورد نیز ایجاد شود. البته پارگی مینیسک ممکن است در نتیجه آرتروز با افزایش سن نیز ایجاد شود. اگر منیسک با افزایش سن ضعیف شده باشد، فقط یک چرخش ناجور هنگام برخاستن از صندلی ممکن است برای ایجاد پارگی کافی باشد.
7- پارگی تاندون کشکک
عضلات چهار سر ران و تاندونهای کشکک میتوانند کشیده و پاره شوند. اگرچه پارگی تاندون کشکک در هر فردی میتواند ایجاد شود، ولی اغلب در افراد میانسالی که ورزشهایی توام با دویدن و پرش انجام میدهند، بیشتر دیده میشود. سقوط، وارد کردن نيروي مستقيم به جلوي زانو و فرود نادرست روی زانو پس از پرش، از دلايل شايع آسيبهاي تاندون زانو است.
علائم مشکلات زانو
دکتر مویدفر فوق تخصص زانو از علائم مشکلات زانو می گوید که میتواند شامل موارد زیر باشد.
- درد: درد ممکن است در زمان حرکت، استراحت یا هر دو وضعیت احساس شود.
- ورم: زانو ممکن است ورم کند و انتفاخ داشته باشد.
- محدودیت حرکت: مشکلاتی مانند محدودیت در خم شدن یا کشیده شدن زانو میتواند نشانههایی از مشکلات زانو باشد.
- صدای خراشیدن یا خش خش در زانو: ممکن است زانو هنگام حرکت صداهای خراشیدن یا خش خش ایجاد کند.
- استحکام ضعیف: فرد ممکن است احساس کند که زانوهایش استحکام کافی ندارند.
باید توجه داشته باشید که این توصیفات عمومی هستند و هر فرد ممکن است علائم خاص خود را تجربه کند. برای تشخیص و درمان دقیق، بهتر است که با بهترین دکتر زانو مشورت کنید.
درمان آسیب های زانو
هنگامی که با آسیب در زانوی خود مواجه میشوید، ممانعت از حرکت زانو در حد امکان به ویژه در مورد خم و راست کردن زانو و کمپرس یخ، میتواند به سرعت بهبود شما کمک کند. حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص زانو مراجعه نماید به ویژه در مواجه با موارد زیر:
- در هنگام آسیب دیدگی صدایی را بشنوید و احساس کنید که زانوی از جای خود خارج شده است.
- درد شدیدی در زانو داشته باشید.
- توان حرکت زانو را نداشته باشید یا این کار را به سختی انجام دهید یا برای حرکت زانو مجبور به لنگیدن باشید.
- در محل آسیب دیدگی تورم داشته باشید.
روشهای درمان آسیب های زانو
نوع درمانی که پزشک متخصص زانو پیشنهاد می کند به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب دیدگی، سن، سلامت عمومی و سطح فعالیت شما بستگی دارد. بسیاری از آسیبهای زانو را میتوان با اقدامات ساده ای از جمله بی حرکتی رفع نمود. دکتر زانو ممکن است یک بریس برای جلوگیری از حرکت زانوی شما توصیه کند. در صورت شکستگی استخوان زانو، ممکن است گچ یا بریس باعث بهبود استخوانها در محل شود.
درمان خانگی آسیب زانو
برای محافظت بیشتر از زانو، ممکن است پزشک متخصص زانو استفاده از عصا را به شما تجویز نماید تا با جلوگیری از فشار وزن بر زانو، بهبودی حاصل شود. برخی از تمرینات خاص زانو نیز ممکن است، عملکرد زانو را باز گرداند و عضلات پا را که از آن پشتیبانی میکنند تقویت نماید. مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن نیز باعث کاهش درد و تورم میشوند.
آسیب های زانو در ورزش
ورزشها میتوانند منجر به انواع آسیبهای زانو در ورزشکاران شوند. در زیر به برخی از شایعترین آسیبهای زانو در ورزش اشاره میکنم:
1. آسیب صلیبی قدامی (ACL): این آسیب معمولاً در ورزشهایی که نیاز به تغییر دستیابی یا خم شدن سریع زانو است، مانند فوتبال، بسکتبال، اسکی، هاکی و فوتبال رخ میدهد.
2. آسیب صلیبی عقبی (PCL): این آسیب معمولاً در ورزشهایی که ضربه مستقیم و شدید به زانوی خم شده ایجاد میکنند، مانند فوتبال، هاکی، راگبی، و اسکی رخ میدهد.
3. آسیب مینیسک: استفاده زیاد از نیروی چرخان در ورزشهایی مانند فوتبال، بسکتبال، ورزشهای رزمی، اسکی و تنیس میتواند منجر به آسیب مینیسک شود.
4. درد زانوی پاتلا (پتلوفمورال): این بیماری در ورزشهایی که نیاز به خم شدن و چرخاندن زانو است مانند دویدن، پرش، بدنسازی و فوتسال رخ میدهد.
5. آرتروز زانو: ورزشهایی مانند هندبال، فوتبال، دویدن، پرش و وزنهبرداری میتوانند زانو را آسیب برسانند و سبب آرتروز زانو گردند.
6. آسیب پتلوتندونیت: استفاده زیاد از عضلات پایین زانویی در ورزشهایی مانند دوندگی، پرش، پرتاب و پیکان میتواند این آسیب را ایجاد کند.
روشهای پیشگیری از آسیب زانو در ورزشکاران
برای پیشگیری از آسیبهای زانو در ورزش، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- انجام تمرینات استحکام بندی عضلات زانو و پیش سازی قبل از فعالیت ورزشی.
- استفاده از تکنیکهای درست در هر ورزش و جلوگیری از انجام حرکات نادرست.
- استفاده از تجهیزات حمایتی مانند خمیرکردن، بندها و استراپ ها.
- استفاده از کفشهای مناسب و اندازه پا.
- رعایت استراحت و بهبود بعد از فعالیت ورزشی.
- اجتناب از تمرینات سنگین و یا تکراری که ممکن است زانو را بلافاصله بیرون بیاورد.
مهمترین نکته این است که به آموزش و نصیحت پزشک متخصص گوش فرا دهید و در صورت بروز هرگونه آسیب، به بهترین دکتر زانو مراجعه کنید. البته لازم به ذکر است که این تنها چند مورد از آسیب های زانو در ورزش هستند و هر آسیب می تواند براساس شدت و علل مختلف، علائم و درمان متفاوتی داشته باشد. در صورتی که شما مشکل مشابهی دارید، بهتر است با پزشک خود یا دکتر زانو مشورت کنید تا تشخیص دقیق تری دریافت کنید و درمان مناسب را براساس وضعیت خود دریافت کنید.