جراحی مفصل زانو یک روش درمانی است که به صورت کارآمد به درمان زانو کمک می کند. در این شیوه، مفصل طبیعی و اصلی زانو که آسیب دیده به وسیله یک مفصل مصنوعی که به شکل پروتز است؛ جایگزین می شود. این مفصل مصنوعی که جای مفصل طبیعی را پر می کند بیمار را قادر می سازد که بتواند به زندگی روزمره خود ادامه دهد. در این مقاله به بررسی دوره نقاهت پس از عمل تعویض مفصل زانو به طور دقیق تر می پردازیم.
چه زمانی برای این عمل جراحی مناسب است؟
- بیمار گزینه های مختلف درمانی را امتحان کرده باشد ولی آن روش های درمانی تاثیری در بهبودی او نداشته اند.
- درد زانو زندگی بیمار را با مشکل روبرو کرده است.
- علاوه بر احساس درد در زانو محدودیت های حرکتی در مفصل زانو دیده می شود.
- ساییدگی شدیدی که در مفصل زانو دیده می شود احتمال شکستگی این مفصل را افزایش می دهد.
- تورم زیاد و تغییر شکل مفصل زانو در این بیماره دیده می شود.
زمان انجام این عمل را خود شما نیزمی توانید تعیین کنید ولی توجه کنید که اگر این زمان توسط ارتوپد یا پزشک متخصص تعیین شده باشد، تاخیر در انجام آن می تواند آسیب های دیگری به مفصل شما وارد کند.
دوره نقاهت پس از عمل تعویض مفصل زانو چه مدت است؟
بیمار به مدت 1 الی 7 روز در بیمارستان بستری است. هدف تجویز داروهای مختلف در این مدت، تسکین درد وعلائم بیمار است.طبق بررسی های انجام شده بیمار پس از 2 یا 3 روز می تواند راه برود، آمبولیت شود، حرکت داشته باشد و فیزیوتراپی را شروع کند. این تصور بر مبنای یک میانگین کلی است چرا که این دوره در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است.
هدف مراقبت هایی که در بیمارستان انجام می شود:
- بررسی وضعیت بیمار پس از به هوش آمدن
- تجویز دارو برای جلوگیری از ایجاد لخته خونی در پاها
- تزریق آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت
- تعویض مداوم پانسمان برای جلوگیری از خیس شدن آن ها
- عکس برداری از زانوی بیمار برای بررسی وضعیت مفصل مصنوعی که جایگزین شده است
- شروع راه رفتن به وسیله واکر نیز برای پیشگیری از تشکیل لخته انجام می شود
- آموزش نحوه درست راه رفتن بعد از این عمل
معمولا بیمار 3 تا 7 روز پس از انجام عمل از بیمارستان مرخص می شود و دوره نقاهتی را در خانه سپری می کند.
مراقبت هایی که برای این دوره از نقاهت توصیه می شوند عبارتند از:
- مراقبت از زخم ها
- تعویض پانسمان ها
- برنامه منظم توانبخشی یا فیزیوتراپی
- برنامه پیاده روی و راه رفتن در خانه
- مصرف دقیق و منظم داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است
- رعیات احتیاط برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به زانو
- یک رژیم غذایی مناسب که سرشار از فیبر و انواع ویتامین و املاح معدنی است و مانع از یبوست پس از عمل جراحی می شود
- در طی روزهای بستری بعد از جراحی تعویض مفصل زانو در بیمارستان مرتبا احوالات بیمار به پزشک گزارش می شود.
ما انتظار داریم بیمار حدود یک ماه بعد عصایش را حذف کند و سپس تا 3 ماه الی 3.5 ماه بعد سایر عوارض و مشکلاتی که برای بیمار ایجاد شده بود رفع شوند. معمولا تا 1 سال هیچ درد و تورم یا محدودیتی که ناشی از جراحی باشد باقی نمی ماند.
دوره نقاهت پس از انجام عمل تعویض مفصل زانو به چند مرحله تقسیم می شود:
مرحله ۱: اقامت در بیمارستان
به مدت 1 تا 7 روز بیمار در بیمارستان می ماند.
مرحله ۲: آغاز برنامه توانبخشی: دوره نقاهت پس از عمل تعویض مفصل زانو
بیمار در هفته 1 تا 3 نمی تواند بدون وسیله های کمکی مانند واکر راه برود و همچنین در اعمال ساده ای مانند نشستن و رانندگی نیز دچار مشکل می باشد.
مرحله ۳: برنامه افزایش قدرت و دامنه حرکتی و تمرین نحوه راه رفتن
در هفته سوم تا ششم به کمک برنامه توانبخشی، بیمار به بیشترین پیشرفت در بهبود دامنه حرکتی و افزایش قدرت دست می یابد و ثبات بیشتری در مفصل زانو احساس می کند.
مرحله ۴: بهبود عملکرد بدون نیاز به ابزار کمکی: دوره نقاهت پس از عمل تعویض مفصل زانو
از هفته ششم تا دوازدهم بیمار می تواند بدن درد کارهای روزمره اش را انجام دهد و بدون استفاده از ابزار کمکی از پلکان استفاده کند.
مرحله ۵ : توانایی انجام فعالیت‌های تفریحی و ورزشی و امکان انجام وظایف شغلی
از هفته دوازدهم به بعد بیمار می تواند فعالیت هایی که به نیروی فیزیکی بیشتری نیاز دارند را نیز انجام دهد.
مرحله ۶: تکمیل روند بهبودی
غالبا با گذشت 6 ماه بعد از عمل جراحی روند بهبودی تکمیل شده و حتی ممکن است افزایش قدرت و دامنه حرکت مفصل هم دیده شود.
تقریبا 98 درصد از افرادی که از این عمل جراحی استفاده می کنند؛ پس از آن بدون هیچ مشکلی به زندگی خود ادامه می دهند و تنها 2 درصد از این بیماران درگیر عوارض ناشی از این جراحی می گردند.