با جمع شدن مایعات اضافی در اطراف مفصل زانو، ورم زانو ایجاد می شود. این عارضه را با نام افیوژن زانو و آب آوردگی زانو نیز می شناسند. برای تشخیص علت این تجمع و تورم، می توان از مایع نمونه برداری کرد. با تجمع مایع، عملکرد زانو مختل شده و دامنه حرکتی فرد کاهش پیدا می کند. این تورم می تواند علل مختلفی داشته باشد مانند ضربه دیدن و آسیب ها، برخی از بیماری های زمینه ای، برخی از شرایط، عفونت و… . با مشخص شدن علت این عارضه، فرایند درمان شروع می شود. در ادامه این مقاله به بررسی روش درمان ورم زانو به صورت دقیق تر می پردازیم.
اگر تورم زانو خفیف باشد، غالبا مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کند؛ اما در صورتی که شدید باشد، درد زانو سبب ناراحتی و آزردگی بیمار می شود. توجه کنید که هردو ورم خفیف و شدید زانو باید مورد بررسی قرار گیرد. اگر این بیماری درمان نشود، به مرور زمان پیشرفت می کند و می تواند بافت های درون مفصلی را تخریب کند. این عارضه می تواند سبب از بین رفتن غضروف مفصلی و نرم شدن استخوان نیز بشود. در نتیجه، نباید این بیماری را نادیده گرفت و درمان آن را به تعویق انداخت.
این بیماری به چه عللی می تواند ایجاد شود؟
برخی از مهم ترین علل ایجاد ورم زانو شامل موارد زیر می شوند:
- کشیدگی رباط یا لیگامان زانو
- نقرس
- شبه نقرس
- آسیب دیدن منیسک و غضروف مفصلی
- بورسیت
- استئو آرتریت یا آرتروز زانو
- پارگی تاندون
- روماتیسم مفصلی
- آرتروز عفونی
ورم زانو سبب بروز چه علائمی می شود؟
- با شناختن علائم این بیماری، تشخیص و درنتیجه درمان آن سریع تر انجام می شود. پس با مشاهده هرکدام از علائم ذکر شده، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.
- تورم شدید زانو در حدی که زانو بزرگ تر از حالت نرمال به نظر برسد
- کم نشدن این تورم پس از گذشت 3 روز
- بالا رفتن درجه حرارت فرد
- سفتی زانو
- درد شدید زانو و اثر بخش نبودن استراحت و مصرف مسکن ها در کاهش آن
- احساس خشکی در مفصل زانو
- کاهش قدرت حرکت مفصل زانو
- زانو نمی تواند وزن بدن را تحمل کند
- قرمزی و گرم شدن زانو
- حس بی ثباتی در مفصل زانو
ورم زانو چگونه درمان می شود؟
در ابتدا چند مورد از روش های درمان خانگی را ذکر می کنیم.
- استراحت: بهتر است از فعالیت هایی که به زانو فشار وارد می کند، پرهیز شود.
- کمپرس آب سرد: سرما سبب انقباض رگ های خونی، کاهش جریان خون ناحیه و کاهش التهاب و درد مفصل زانو می شود.
- فشرده سازی: بانداژ های فشاری کمک می کنند تا مایع در مفصل زانو تجمع پیدا نکند. پس این روش در پیشگیری و کاهش تورم زانو موثر است. بانداژ های عریض فشار بیش تری وارد می کنند و مانع گردش خون نیز نمی شوند.
- بالا بردن زانو: قرار گرفتن زانو در یک سطح بالاتر از قلب، سبب تخلیه سریع تر مایع تجمع یافته در اطراف مفصل زانو می شود.
- ماساژ: ماساژ به تخلیه سریع و راحت تر مایع جمع شده، کمک می کند. این ماساژ می تواند توسط خود شخص یا یک متخصص انجام شود.
سایر روش های درمانی عبارتند از:
- دارو درمانی: در صورت عدم تاثیر مسکن هایی که بدون نسخه تهیه می شوند، داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند ایبوپروفن و پردنیزون برای بیمار تجویز می شود.
- روش های تزریقی: در صورت گستردگی ورم و درد شدید بیمار، می توان بخشی از مایع تجمع یافته را تخلیه کرد؛ در نتیجه درد و ورم زانو کاهش می یابد و قدرت حرکت این مفصل نیز افزایش می یابد.
- اگر در این مفصل عفونت تشخیص داده شود، تخلیه مایع عفونی در کاهش نسبی علائم بیمار کمک کننده است.
- تزریق و آسپیراسیون در زمان درست، سبب تسکین شرایط مفصل زانو خواهد شد.
- تزریق کورتیزون: کورتیزون یکی از هورمون های استروییدی است که با سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن بیمار، سبب کاهش تورم می شود.
- اوزون تراپی: قدرت احیا کنندگی و ضدالتهابی اوزون هنگامی مفید است که دلیل تجمع مایع در زانو، آرتریت باشد. اوزون سبب کاهش درد و احیا بافت حتی در افرادی که مفصل آن ها به شکل جدی آسیب دیده است، می‌شود. همچنین سلول‌های بنیادی که توانایی ترمیم و بازسازی سلول‌های آسیب دیده را دارند، را فعال می کند. علاوه بر آن، سیستم آنتی اکسیدان طبیعی بیمار را به منظور کنترل رادیکال های آزاد، فعال می‌کند.
- لیزر درمانی: افزایش خونرسانی، افزایش استحکام کششی بافت ها، کاهش ورم زانو، کاهش احساس خشکی در مفصل و کاهش درد، همگی از نتایج این روش درمانی است.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست می تواند برنامه ای از تمرینات ملایم و آهسته را در جهت تقویت و حمایت عضلات اطراف زانو و همچنین کاهش مایعات موجود در مفصل زانو، به بیمار ارائه دهد.