میتوان گفت که هیچ نوعی از جراحی وجود ندارد که با خطرات یا عوارض جانبی همراه نباشد. جراحی تعویض مفصل زانو نیز یکی از این جراحیها است که با خطرات و عوارضی پس از جراحی همراه است. اگرچه با احتمال بسیار کمی افراد درگیر این عوارض میشوند اما لازم است تا نسبت به این عوارض آگاهی داشته، از آن پیشگیری کرده و یا در صورت ایجاد آنها سریعتر نسبت به درمان یا رفع آن اقدام کنند. عفونتهای جراحی تعویض مفصل زانو یکی از عوارض این نوع جراحی است که اگرچه راهکارهای پیشگیری از آن ساده هستند اما در صورت بیتوجهی به آن ممکن است زندگی فرد را در خطر قرار دهند. در ادامه با پیشگیری از عفونت پس از تعویض مفصل زانو همراهتان هستیم.
پیشگیری از عفونت پس از تعویض مفصل زانو
عفونتهای پس از جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است در زخم یا برش ایجادشده و یا بافت عمقتر اطراف ایمپلنتهای مصنوعی ایجاد شوند. همچنین ممکن است این عفونتها زمانی که فرد در بیمارستان بستری است و یا در هنگام گذراندن دوران بازیابی سلامتی در خانه ایجاد شوند. حتی گاهی مشاهده شدهاست که سالها پس از جراحی تعویض مفصل زانو این عفونتها زانو را درگیر میکنند.
علائم عفونت پس از جراحی مفصل زانو چیست؟
علائم معمول عفوت مفصل زانو شامل موارد زیر است:
- ایجاد درد یا سفتی در زانویی که قبلا وضعیت مناسبی از نظر عملکرد داشتهاست.
- گرمشدن و قرمزشدن اطراف محل زخم جراحی
- ترشح مایعات از زخم
- ورم محل جراحی و اطراف آن
- تب
- احساس لرز
- احساس خستگی
- تعریق شبانه
چگونه از عفونت در جراحی مفصل زانو پیشگیری کنیم؟
در هنگام جراحی زانو در اتاق عمل فرایندها مختلفی طی میشوند تا احتمال ایجاد عفونت در زانو را به حداقل برسانند. پس از جراحی نیز لازم است تا برخی نکات ضروری رعایت شوند تا احتمال ایجاد عفونت در زانوی جراحیشده به حداقل برسد. مواردی که قبل، حین و پس از جراحی تعویض مفصل زانو انجام میشوند تا احتمال عفونت زانو را به حداقل برسانند شامل موارد زیر هستند:
روشهایی برای جلوگیری از عفونت که باید قبل یا حین جراحی به آنها توجه داشت:
- این روشها معمولا به پزشک و فرایند جراحی وابسته هستند و خود فرد دخالت چندانی در این عوامل ندارد.
- استفاده از آنتیبیوتیکها: استفاده از آنتیبیوتیکها هم قبل و هم بعد از جراحی لازم است. آنتی بیوتیکها یک ساعت پس از شروع جراحی (معمولا یک بار در اتاق عمل) استفاده میشوند و پس از جراحی نیز در فواصل زمانی معینی و 24 ساعت پس از آن ادامه مییابد.
- کاهش زمان جراحی و نیز رفتوآمد در اتاق جراحی: هر چه میزان زمان جراحی، رفتوآمد و نیز تعداد افراد در اتاق جراحی کمتر باشد احتمال ایجاد عفونت کمتر خواهدبود.
- استفاده از ابزار استریل جراحی و نیز ایمپلنت استریلشده
- آزمایش بررسی بینی برای عفونتهای باکتریایی قبل از جراحی: این تست چند هفته قبل از جراحی انجام میشود. در صورتی که گونههای خاصی از باکتری که احتمال ایجاد عفونت را بالا میبرند داروهایی تجویز خواهندشد که میزان این باکتریهای عفونتزا را به حداقل برسانند. همچنین این آزمایش میتواند در انتخاب نوع مناسب آنتیبیوتیک در حین جراحی نیز کمککننده باشد.
- شستشوی با کلروهگزیدین: شواهدی وجود دارند که نشان میدهند آغشتهکردن یک پارچه کلروهگزیدین و سپس شستشو با آن میتواند احتمال عفونت را کاهش دهد.
- خودداری از زدن موهای زائد پا: زدن موهای پا احتمال تجمع باکتریها در محل جراحی را افزایش میدهد.
پیشگیری از عفونت پس از تعویض مفصل زانو
روشهایی برای جلوگیری از عفونت که باید بعد از جراحی به آنها توجه داشت:
- مهمترین اصل پیروی از توصیههای پزشک متخصص است. داروهای تجویزشده از جمله آنتیبیوتیکها باید بصورت منظم و طبق برنامهی ارائهشده توسط پزشک مصرف شوند. در صورت ایجاد هر گونه علامت مرتبط با عفونت حتما به مرکز درمانی مراجعه گردد.
- هر گونه بریدگی، زخم، سوختگی یا خراش باید به محض ایجاد درمان شوند. برای این کار ابتدا باید محل زخم را با محلول ضدعفونیکننده (مانند الکل) تمیز کرده و سپس با یک باند استریل روی آن را بست.
- بهداشت دندان یکی از موارد مهمی است که تاثیر چشمگیری در جلوگیری از عفونت زانو دارد. بهتر است در صورت ایجاد مشکل در دندان در سریعترین زمان ممکن به دندانپزشک مراجعه شود اما این کار باید با مشورت پزشک جراح زانو صورت بگیرد تا نکات مهم در جلوگیری از عفونت زانو در اختیار بیمار قرار گیرند. در هنگام مراجعه به دندانپزشک، فرد باید وضعیت زانوی خود را به دندانپزشک نیز شرح دهد. معمولا توصیه میشود یک ساعت قبل از انجام درمانهای مرتبط با دندان از آنتیبیوتیک استفاده شود.
- در صورتی که فرد احساس کند پس از جراحی تعویض مفصل زانو، در سایر بخشهای بدن خود دچار عفونت شدهاست (مانند عفونت مجاری ادراری، ناخنها، پوست، دستگاه گوارش و …) حتما این مسئله به پزشک متخصص اطلاع داده شود.