آسیب‌های زانو گاهی بیش از یک رباط زانو را درگیر می‌کنند. این آسیب‌ها که در طی برخوردهای شدیدی چون تصادف یا ورزش رخ می‌دهند اگرچه بسیار کم رخ می‌دهند اما در صورت بروز، پتانسیل از کارانداختن فرد و دورکردن او از فعالیت‌های روزمره را دارند. در صورتی که رباط‌های زانوی یک فرد بصورت همزمان آسیب ببینند انتظار می‌رود که روش درمانی بصورتی باشد که با کمترین میزان جراحی و آسیب بتوان بیشترین بازده را از یک جراحی به دست آورد. در ادامه به موضوع بازسازی رباط های زانو در یک جراحی صحبت خواهیم کرد.
رباط‌های اصلی زانو شامل چه رباط‌هایی هستند؟
رباط‌ها ساختارهایی هستند که دو استخوان را به هم وصل می‌کنند. مفصل زانو شامل 4 رباط اصلی است که وظیفه‌ی اتصال استخوان ران به استخوان درشت‌نی و حفظ پایداری زانو را دارند. این رباط‌ها شامل موارد زیر هستند:
- رباط ACL: این رباط در مرکز زانو قرار داشته و مسئول کنترل استخوان درشت‌نی به سمت جلو و چرخش آن است.
- رباط PCL: این رباط نیز در مرکز مفصل زانو قرار دارد و مسئول کنترل حرکت استخوان درشت‌نی به سمت عقب است.
- رباط MCL: این رباط مسئول اصلی حفظ پایداری بخش‌های درونی زانو است.
- رباط LCL: این رباط مسئول اصلی حفظ پایداری بخش‌های خارجی زانو است.
گاهی آسیب‌های چندگانه‌ی رباط‌های زانو رخ می‌دهند که منجر به آسیب بیش از یکی از این رباط‌ها بصورت همزمان می‌شوند.
آیا بازسازی آسیب چندگانه‌ی رباط های ACL، PCL و MCL زانو در طی یک جراحی امکان‌پذیر است؟
صدمات مرتبط با چند رباط باعث درد و بی‌ثباتی قابل توجهی در زانو می‌شوند و نسبت به آسیبی که در آن فقط یک یا دو ساختار زانو دخیل هستند زمان بسیار بیشتری برای بهبود نیاز دارند. درمان آسیب شدید چند رباط تقریباً همیشه به جراحی نیاز دارد. روش دقیق جراحی مورد نیاز بستگی به ساختارهای آسیب‌دیده، شدت آسیب و سایر عوامل موثر دارد. جراحی پس از چنین آسیب شدیدی برای جلوگیری از بی‌ثباتی زانو، درد، عملکرد ضعیف و گسترش سریع آرتروز بسیار مهم است.
بنابراین جراحی چند رباط بصورت همزمان احتمال بهبود عملکرد زانو و ایجاد چشم‌انداز بهتر در آینده را افزایش می‌دهد. گزینه‌های زیادی برای درمان جراحی آسیب‌های چند رباطی زانو وجود دارد. روش‌های درمانی ساده‌تر و غیرتهاجمی‌تر ممکن است برای برخی از آسیب‌های رباط‌ها صورت گیرند، به ویژه اگر این آسیب‌ها اخیرا رخ داده‌باشند.
با این حال، اکثر آسیب‌های چندرباطی زانو نیاز به بازسازی جراحی دارند و این جراحی شامل پیوند بافتی می‌شود. در این نوع جراحی‌ها بخش‌هایی از بافت‌های خود فرد یا فرد اهداکننده مانند همسترینگ، تاندون کشکک یا تاندون چهارسر جدا می‌شوند. امروزه رباط مصنوعی LARS نیز گاهی اوقات برای آسیب‌های شدید زانو استفاده می‌شود.
شرایط پس از جراحی چند رباط بصورت همزمان:
پس از انجام عمل جراحی چند رباطُ فرد علائمی چون درد، تورم و از دست‌دادن عملکرد در مفصل زانو و اطراف آن را تجربه خواهدکرد. در ابتدا ممکن است عصای دستی به فرد داده‌شود زیرا پس از جراحی معمولا فرد نمی‌تواند وزن را تحمل کند. همچنین فرد باید از زانوبند استفاده کند که از زانو محافظت کرده و آن را صاف نگه می‌دارد. بهبودی پس از جراحی بازسازی زانو معمولا زمان زیادی لازم دارد.
آتل‌بندی بعد از عمل نیز بطور معمول برای مدتی طولانی ضروری است. فیزیوتراپی پس از جراحی نیز بسیار مهم است که ممکن است 12 تا 18 ماه ادامه یابد. تا زمانی که زانوی جراحی‌شده به وضعیت مناسبی از نظر عملکرد نرسیده‌باشد لازم است تا طبق برنامه‌ی مشخص به پزشک مراجعه و وضعیت زانو بررسی شود.
در حالی که هدف از جراحی همزمان چند رباط زانو، بازیابی عملکرد زانو است اما ممکن است همیشه رسیدن به این هدف ممکن نباشد. این امر به ویژه در صورت آسیب‌های دیگر زانو مانند آسیب به منیسک یا پوشش داخلی زانو و سایر ساختارهای غضروفی زانو قابل انتظار است.
عوارض بازسازی رباط های ACL، PCL و MCL زانو در یک جراحی چیست؟
این جراحی نیز مانند هر نوعی از جراحی با خطراتی همراه است. از جمله‌ی عوارض و خطرات پس از جراحی چندین رباط زانو بصورت همزمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد عفونت
- خون‌ریزی
- ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- آسیب عصبی
- سفتی زانو
- از بین‌رفتن یا آسیب پیوندهای استفاده‌شده
- سندرم محفظه: این حالت زمانی رخ می‌دهد که تورم شدید در ساق پا وجود داشته‌باشد که می‌تواند گردش خون به عضلات ساق پا را مختل کند. این سندروم بسیار نادر است اما برای جلوگیری از آسیب دائمی به ماهیچه ها نیاز به مداخله فوری دارد و لازم است در صورت احساس چنین علائمی فوری به پزشک مراجعه شود.
امروزه تکنیک‌های مدرن بازسازی چند رباط منجر به بهبود قابل توجهی در نتایج این جراحی‌ها شده‌است. با این حال، بیماران همیشه به سطح قبلی فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی خود برنمی‌گردند.