ژنووارم، زانوی پرانتزی یا پا کمانی به انحراف مفصل زانو گفته می‌شود. در این حالت هنگامی که مچ پاها کنار هم قرار می‌گیرند، زانوها از هم فاصله دارند. با درمان پای پرانتزی همراه ما باشید.

علل پرانتزی شدن پاها

به 4 دلیل ممکن است پاها پرانتزی شوند که این دلایل عبارتند از:

1- کمبود ویتامین D3 در کودکی

هنگامی که نوزاد به دنیا می‌آید فرم اندام‌های تحتانی، به شکل هلالی یا پرانتزی می‌باشد. به تدریج طی 2 سال صاف می‌گردد و به صورت طبیعی تا 4 سالگی زانوها به حالت X یا ضربدری ملایم در خواهند آمد و زاویه استخوان ران و ساق به حدود 6 درجه خواهد رسید.
در صورت کمبود مصرف ویتامین D3 یا اختلال در متابولیسم کلسیم و فسفر، اصلاح پرانتزی در طی رشد رخ نمی‌دهد و حتی ممکن است تشدید گردد و زانوها ظاهر پرانتزی به خود بگیرند.

2- پاره شدن مینیسک داخلی و ساییدگی در سمت داخل زانو

اتفاق به نسبت شایعی که معمولاً در خانم‌های بالاتر از 40 سال رخ می‌دهد، پارگی مینیسک داخلی و همچنین کندگی مینیسک از ریشه می‌باشد، که در صورت عدم درمان مناسب، می‌تواند زانو را به سمت آرتروز و کج شدن ببرد و ایجاد زانوی پرانتزی بنماید.

3- آسیب صفحه رشد یک طرفه در کودکان

این آسیب به دلیل به هم خوردن تعادل رشد مساوی، در دو طرف صفحه رشد، منجر به انحراف زانو در اندام آسیب دیده می‌گردد.

4- شکستگی در مفصل زانو یا استخوان‌های ساق و ران

در صورت بد جوش خوردگی در سطح مفصل زانو یا انحراف محل شکستگی در استخون‌های بالا و پایین زانو امتداد طبیعی در اندام از دست می‌رود.

تشخیص زانوی پرانتزی

اولین قدم گرفتن شرح حال و بررسی سابقه و زمان ایجاد پرانتزی است. سپس در حالت ایستاده از جهات مختلف و در راه رفتن، انحراف اندام بررسی می‌گردد. در تصویر برداری عکس ایستاده زانو با نمای رخ و نیم رخ و عکس الایمنت مفصل، یا 3 مفصل که امتداد اندام را از مفصل لگن تا مچ پا نشان می‌دهد و با ترسیم خطوط و زوایا روی عکس الایمنت، سهم انحراف را در بالا و پایین زانو، و میزان آن را جهت تصمیم در درمان مشخص می‌نماید. عکس‌های رادیولوژی اضافه بر آن نیز در مواردی کمک کننده است.

درمان پای پرانتزی

زانوی پرانتزی در صورتی که میزان انحراف کم باشد و در طی زمان پیشرونده نباشد، و بیمار درد کناره داخلی زانو احساس نکند، نیاز به اصلاح جراحی یا استئوتومی ندارد. ولی اگر غیر از این باشد نیاز به جراحی خواهد بود. در ادامه به روش‌های جراحی درمان زانوی پرانتزی خواهیم پرداخت.

درمان پای پرانتزی با جراحی

قبل از بسته شدن صفحات رشد در کودکان و نوجوانان، می‌توان با متوقف کردن یک طرفه صفحه رشد، که به صورت موقت به وسیله پیچ و پلاک یا منگنه در سمت محدب صفحه رشد اعمال می‌شود و همچنان رشد در سمت مقعر ادامه می‌یابد، به تدریج انحراف را اصلاح نمود.

پس از کامل شدن رشد، تنها با عمل استئوتومی یا برش جراحی روی استخوان می‌توان آن را اصلاح نمود. که به دو روش گوه بسته و گوه باز انجام می‌شود. عمل جراحی استئوتومی در زانوی پرانتزی اغلب در زیر زانو و سپس بالای زانو و به ندرت، هم از زیر زانو و هم بالای زانو انجام می‌پذیرد.

درمان پای پرانتزی با آرتروپلاستی یا تعویض مفصل

در بیمارانی که دچار انحراف هستند و علاوه بر آن دچار آرتروز یا تخریب شدید عفونت زانو شده‌اند و بعد از سن میانسالی می‌باشند، با انجام عمل آرتروپلاستی زانو یا تعویض مفصل، هم انحراف اصلاح می‌شود و هم سطح غضروفی تخریب شده با پروتز جایگزین می‌گردد.