چه کسانی به عمل جراحی تعویض مفصل زانو نیاز دارند؟
ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است، زانوها بعنوان بزرگترین مفاصل بدن نقش مهمی در انجام فعالیتهای روزانه ما دارند. ساختار مفصل از بخشهای مختلفی شامل غضروفها، تاندونها، رباطها، استخوانها و “منیسک زانو” تشکیل شده است که آسیب هر یک از این بخشها میتواند در نهایت به ناتوانی فرد در انجام فعالیتهای روزانه منجر شود. عمل جراحی آرتروپلاستی زانو به خودی خود خطرناک نیست، ولی اگر فرد دچار بیماری یا مشکلات زمینه ای باشد ممکن است خطرناک باشد و حتی منجر به مرگ طرف نیز شود.
کدام افراد نیاز به تعویض مفصل زانو دارند؟
معمول ترین آسیب زانو که با افزایش سن بروز میکند آسیب غضروف زانو است. زمانی که آسیب به غضروف زانو وارد شود و راهکارهای درمانی اولیه و غیرتهاجمی موثر نباشند در این حالت از جراحی تعویض مفصل زانو استفاده میشود. این جراحی معمولا در سنین بین 60 تا 80 سالگی انجام میگیرند. با این حال ممکن است در افرادی در سنین پایین تر و بنا به نیاز و ضرورت انجام عمل جراحی آرتروپلاستی زانو توصیه گردد.
نیاز جراحی تعویض مفصل زانو چه زمانی توصیه میگردد؟
به طور کلی زمانی عمل جراحی آرتروپلاستی زانو توصیه میشود که غضروف زانو تخریب شده و فرد به همین علت از انجام فعالیتهای روزانهی خود ناتوان است. در این حالت درد و ناراحتی در هنگام استراحت نیز موجب آزار فرد میشود. معمولترین دلیلی که تعویض مفصل زانو توصیه میشود استئوآرتریت یا آرتروز زانو است. سایر مشکلاتی که ممکن است به آسیب زانو منجر شوند شامل موارد زیر هستند:
- روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید
- هموفیلی (haemophilia)
- نقرس
- اختلال مرتبط با رشد غیرطبیعی استخوانها
- مرگ سلولهای استخوانی زانو به دلیل مشکل در خونرسانی
- آسیب فیزیکی زانو
- تغییرشکل زانو همراه با درد و آسیب غضروفها
عمل جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟
عمل جراحی تعویض مفصل زانو شامل برداشتن تمام یا قسمتی از مفصل زانو و جایگزینی قسمتهای آسیبدیده با مفصل مصنوعی یا ایمپلنت است. ایمپلنتها ساختارهایی مصنوعی هستند که از فلزات و پلاستیک ساخته شدهاند. پس از جراحی تعویض مفصل زانو بهبود کامل ماهها طول میکشد، اما نتایج مثبت این روش درمانی میتواند چندین سال یا حتی یک عمر طول بکشد.
6 علت عمل جراحی آرتروپلاستی زانو
همانگونه که در ابتدای مقاله ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است، اشاره گردید ممکن است جراحی تعویض مفصل زانو برای انواع آسیبهای زانو توصیه شود. از جمله شرایطی که منجر به نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو میشوند شامل 6 مورد زیر هستند:
1- وجود انواع آرتریت شدید زانو
انواع آرتریت زانو شامل استئوآرتریت (آرتروز)، روماتیسم و آرتریت پس از سانحه موجب آسیب و پارگی غضروف زانو میشوند. این آسیبها غیرقابل ترمیم هستند و زمانی که درد و از کارافتادگی به دلیل این آسیبها ایجاد شوند لازم است تا برای درمان آنها جایگزینی بافتی صورت بگیرد. این جایگزینی با ایمپلنتهای مصنوعی صورت میگیرد.
2- زمانی که روشهای درمانی غیرجراحی کارکرد خود را از دست میدهند
در مراحل اولیهی آسیب زانو از روشهایی مانند دارو-درمانی، تزریق استروئیدها و فیزیوتراپی استفاده میگردد. زمانی که این روشها نتوانند عملکرد زانو را بازگردانند و درد آن را از بین ببرند از روش جراحی استفاده میشود.
3- درد زانو فرد را از فعالیت روزانه باز میدارد
در صورتی که روشهای کاهش درد بکاررفته مانند داروها نتوانند میزان درد را کاهش دهند و این درد منجر به اختلال در فعالیت روزانهی فرد میشود جراحی تعویض مفصل زانو توصیه میگردد.
4- درد شدید ایجاد شده در زانو حتی در هنگام استراحت نیز وجود دارد
درد شدید زمانی که علاوه بر اختلال در فعالیت روزانه، در استراحت و خواب فرد نیز اختلال ایجاد کند نیاز به جراحی دارد.
5- زانو همواره دارای ورم است
در صورتی که با وجود مصرف داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی، زانو دارای ورم و التهاب است میتوان نتیجه گرفت که غضروفهای زانو از بین رفتهاست. این مسئله را میتوان با تصاویر اشعهی ایکس تایید کرد. در این حالت نیز جراحی تعویض مفصل زانو توصیه میشود.
6- تغییر شکل و فرم زانو ایجاد شدهباشد
در صورتی که آرتروز زانو منجر به تغییر شکل در زانو شدهباشد اختلالی در راهرفتن فرد ایجاد میکند. این اختلال به نوبهی خود منجر به مشکلات دیگری در سایر نقاط بدن مانند ستون فقرات میشود بنابراین با جراحی تعویض مفصل زانو میتوان از مشکلات ثانویه نیز پیشگیری کرد. مشکلات زانو ممکن است منجر شوند تا فرد نتواند زانوی خود را بصورت کامل باز کند یا ببندد.
مراقبت بعد از عمل تعویض مفصل زانو
نیاز جراحی تعویض مفصل زانو معمولا در افراد جوان تر توصیه نمیشود. علت این مسئله این است که در این افراد به دلیل وجود فعالیت بالا احتمال آسیب ایمپلنتهای به کاررفته وجود دارد. باید توجه داشت که بعد از جراحی تعویض مفصل زانو فرد از انجام برخی فعالیتهای فیزیکی منع میشود بنابراین لازم است تا قبل از انجام جراحی نسبت به این موضوع توجه ویژهای داشت.
عوارض تعویض مفصل زانو
هر نوع جراحی می تواند دارای خطرات و عوارضی باشد. عمل تعویض مفصل زانو می تواند با عوارضی نیز همراه باشد. اگرچه احتمال بروز این عوارض پایین است اما در صورت بروز میتوانند تهدید جدی برای سلامت فرد باشند. در ادامه مقاله ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است، عوارض این جراحی را میتوان به موارد بیان کرد.
- ایجاد عفونت
- ایجاد لختهی خون پس از جراحی
- سفتی زانو
- ایجاد عفونت به دلیل پاسخ ایمنی بدن در مقابل ایمپلنتهای مصنوعی
- آسیب به اعصاب یا بافت در طول جراحی، این احتمال وجود دارد که رگ خونی، عصب یا رباط اطراف مفصل زانو آسیب ببیند. این شایع نیست و می تواند در طول جراحی ترمیم شود یا بعد از آن بهبود یابد.
- خون ریزی
- آسیب به رباطها، تاندونها و اعصاب اطراف زانو
- ترومبوز (DVT) یا آمبولی بعد از عمل جراحی زانو
- درد پایدار زانو
- شکستگی استخوان زانو
بنابراین بهتر است قبل از انجام این نوع جراحی جنبه های مثبت و منفی این عمل را ارزیابی کنید و با نظر پزشک مجرب و متخصص یا بهترین جراح آرتروپلاستی زانو در ایران در مورد این جراحی تصمیم بگیرید.
جدیدترین روش تعویض مفصل زانو
تا به اکنون، روشهای مختلفی برای تعویض مفصل زانو وجود دارد. اما در حال حاضر، جدیدترین روش برای تعویض مفصل زانو استفاده از روش جراحی تهویه شده توسط روبات میباشد. این روش، کاربرد روباتها و فناوری های هوش مصنوعی را در جراحی های ارتوپدی به کار میبرد و به دلیل دقت بالا و نتایج بهتر، معمولاً ترجیح داده میشود.
همچنین، در این روش، بیماران به طور معمول سریعتر بهبود مییابند و زمان بازگشت به فعالیتهای روزمره کوتاه تر است. البته، در هر روش جراحی باید با بهترین جراح آرتروپلاستی زانو در ایران یا دکتر متخصص خود مشورت کنید تا بهترین روش متناسب با شرایط و نیازهای بیمار انتخاب شود.
تجربه بیماران تعویض مفصل زانو
تجربه بیماران در مورد تعویض مفصل زانو ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند سن، سطح بیماری زانو، عملکرد فیزیکی قبلی و سلامت عمومی بیمار بستگی داشته باشد. اما بسیاری از بیماران که این جراحی را تجربه کردهاند، از بهبود قابل توجهی در درد و عملکرد زانو خود گزارش دادهاند. بعد از جراحی ارتروپلاستی زانو، بیشتر بیماران توانستند به فعالیتهای روزمره خود بازگردند و درد و محدودیتهای حرکتی که قبلاً داشتهاند، کاهش یابد.
بهترین جراح آرتروپلاستی در ایران
برخی بیماران نتایج مثبت درباره بهبود قدرت و استحکام عضلات زانو خود نیز گزارش دادهاند. مهم است به شدت درمان پس از جراحی نیز تأکید کنیم. فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی مرتب و منظم پس از جراحی مهم است تا بیماران بتوانند عملکرد زانوی خود را بهبود بخشند و بهبودی کامل را تجربه کنند.
پیش از تصمیم به جراحی تعویض مفصل زانو، مهم است با “بهترین جراح آرتروپلاستی زانو در ایران” مشورت کنید و در مورد توقعات و ریسکهای مربوطه برای شما صحبت کنید. در اصفهان دکتر مهدی مویدفر یکی از برترین جراحان آرتروپلاستی زانو در ایران آماده ارایه مشاوره های لازم هستند.
جایگزین عمل تعویض مفصل زانو
جایگزینی عمل تعویض مفصل زانو میتواند متناسب با شرایط و نیازهای بیمار صورت گیرد. برخی گزینههای”جایگزین عمل تعویض مفصل زانو” عبارتند از:
- جراحی استئوتومی زانو (Osteotomy)
- جراحی آرتروسکوپی مفصل زانو (Arthroscopic Surgery)
- درمان غیرجراحی زانو همچون تزریقات داخل مفصل یا فیزیوتراپی زانو
دکتر مهدی مویدفر یکی از بهترین جراحان آرتروپلاستی زانو در اصفهان در ادامه مقاله ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است به تشریح هر یک از موارد زیر می پردازند.
1. جراحی استئوتومی زانو (Osteotomy)
روش عمل جراحی استئوتومی زانو، استخوانهای پایینی یا بالایی مفصل زانو تغییر شکل داده میشوند تا بار مفصل زانو به طور متناسب تغییر کند. این جراحی برای بیمارانی که دچار خمیدگی یا کجی و انحراف زانو هستند ولی سایر عناصر مفصل زانو سالم هستند مناسب است.
2. جراحی آرتروسکوپی مفصل زانو (Arthroscopic Surgery)
روش جراحی آرتروسکوپی زانو، یک ابزار با کاشی کوچک و ساطوری به مفصل زانو وارد میشود تا بازسازی بافتهای آسیب دیده و ترمیم کند. این روش برای تعمیر آسیبهای نرم بافتی مانند شکستگی غضروف و ترمیم ناقص غضروف زانو مناسب است.
3. درمان غیرجراحی زانو
برای برخی بیماران، درمان های غیرجراحی زانو میتواند بهبود مسائل زانو را فراهم کند. این شامل فیزیوتراپی، تمرینات توانبخشی، رژیم غذایی مناسب، داروها و درمانهای تسکین دهنده (مانند پرهگلوکزامین) میشود. تعیین روش مناسب جایگزین برای تعویض مفصل زانو بستگی به تشخیص و توصیه پزشک شما خواهد داشت. توصیه می شود از نظر بهترین دکتر جراحی زانو مشورت دریافت کنید تا برترین گزینه را برای شرایط خاص شما تعیین کنید.
بعد از عمل زانو چه بخوریم؟
بعد از عمل زانو، تغذیه مناسب و متعادل برای بهبود سریعتر و به حداقل رساندن عوارض ممکن است بسیار مهم باشد. در این مرحله، مصرف غذاهایی که حاوی ویتامین C، دی ویتامین، کلسیم، پروتئین و فیبر هستند، بهبود روند بهبودی را تسریع کرده و به تقویت سلامت عمل زانو کمک میکند. مصرف مقدار مناسب از مواد غذایی حاوی پروتئین مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ و لبنیات نیز برای بازسازی بافتهای زخمی و تقویت عضلات بسیار حائز اهمیت است.
دکتر مویدفر بیان می کند، مصرف مقادیر مناسب از مواد غذایی حاوی ویتامین D و کلسیم مانند شیر و محصولات لبنی، ماهی و سبزیجات نیز برای بهبود سلامت استخوانها و کمک به جلوگیری از آسیبهای احتمالی بعد از عمل زانو حائز اهمیت است.
چند روز بعد از عمل زانو میتوان راه رفت؟
پس از عمل زانو، زمان لازم برای بهبود کامل و بازگشت به فعالیتهای روزمره به میزان متغیر است و بستگی به نوع عمل، شرایط فیزیکی فرد و توصیههای پزشک دارد. اما برای بیشتر موارد، بیماران میتوانند تا چند روز پس از عمل زانو، با کمک ترازوندی یا عصا راه رفتن را آغاز کنند. اما باید توجه داشت که این فرایند نیازمند توجه و مراقبتهای خاص است و باید با توجه به راهنماییهای پزشک پیش برود. همچنین، برنامههای تمرینی و فیزیوتراپی نیز برای بهبود عملکرد زانو و افزایش قدرت عضلات مورد نیاز است. در نهایت، همواره توصیه میشود که قبل از شروع هر گونه فعالیت و ورزش، با پزشک مشورت کنید تا از ادامه فرایند بهبودی به بهترین شکل ممکن اطمینان حاصل کنید.
علت داغ شدن زانو بعد از عمل
پاسخ به سوال علت داغ شدن زانو بعد از عمل ممکن است به دلیل چندین عامل باشد. اولاً، باید به یاد داشت که عمل جراحی بر روی زانو یک فرایند پیچیده است و ممکن است باعث تحریک و التهاب در اطراف بافت های زانو شود. علاوه بر این، تورم و التهاب ممکن است ناشی از خونریزی داخلی یا ترشح مایعات بعد از عمل باشد. همچنین، فعالیت های فیزیکی زیاد پس از عمل ممکن است باعث افزایش داغی و تورم زانو شود. در نهایت، عوارض جانبی مانند عفونت یا تشکیل لخته خون نیز میتواند باعث این مشکل شود. برای اطمینان از دلایل دقیق و دستورالعملهای درمانی مناسب، توصیه میشود که با پزشک خود مشورت کنید.